Honden zijn van nature conflictvermijdend
Net zoals veel dieren, proberen honden agressie tot een minimum te beperken. Want zelfs wie er als winnaar uitkomt, kan ernstige verwondingen oplopen. Daarom hebben honden een uitgebreid repertoire aan lichaamstaal ontwikkeld waarmee ze confrontaties uit de weg gaan. Ze draaien bijvoorbeeld hun ogen, hun hoofd of zelfs het hele lichaam weg van een potentiële aanvaller.De agressieladder
Maar soms worden hun subtiele signalen niet opgemerkt. Net zoals wij steeds harder gaan praten wanneer iemand ons niet begrijpt, proberen ook honden steeds duidelijker hun punt te maken. Gedragsdeskundigen hebben al die conflictvermijdende tot ronduit agressieve gedragingen op volgorde geplaatst in de zogenaamde ‘agressieladder’. Die ziet er zo uit:1. Gapen, met de ogen knipperen, tongelen (vluchtig aan de neus likken)
2. Hoofd wegdraaien
3. Lichaam wegdraaien, gaan zitten, een voorpoot optillen
4. Weg stappen uit de situatie
5. Sluipen met de oren naar achteren
6. Lage houding, met de staart tussen de benen
7. Liggen met een poot omhoog
8. Verstijven, staren
9. Grommen
10. Waarschuwend happen (in de lucht of met een ‘schampschot’)
11. Bijten
Het gedrag op de eerste drie ‘treden’ is puur conflictvermijdend: je hond vertelt dat hij iets niet leuk vindt en dat hij liever heeft dat je daarmee stopt. Vanaf de 4de trede wordt hij echt angstig en gaat hij weglopen, sluipen of liggen om je op andere gedachten te brengen. Pas vanaf nummer 8 gaat een hond over op agressief gedrag.
Grommen komt vlak voor bijten
Wanneer een hond zich niet op zijn gemak voelt, zal hij dus nooit zomaar aanvallen en bijten. Eerst gaat hij de andere gedragingen in het rijtje af. Wanneer je als eigenaar tijdig de meer subtiele signalen opmerkt, kan je dus conflicten vermijden. Maar wanneer je het zover laat komen dat een hond gromt (nummer 9 op de agressieladder), weet dan dat hij niets anders kan doen dan happen of bijten als hij verder in het nauw gedreven wordt. Veel hondeneigenaars missen de eerste signalen, een grom is dan letterlijk de allerlaatste waarschuwing van je hond.Wees attent en let op de signalen die je hond uitstuurt
Het is aan jou als eigenaar om ervoor te zorgen dat je hond niet in een situatie terechtkomt waarin hij alleen nog kan (grommen of) bijten. Dat kan zelfs gebeuren in situaties die voor ons heel onschuldig lijken, zoals een ontmoeting met een aangelijnde hond of een familiefeestje met een overenthousiaste kleuter die continu je hond wil knuffelen.Door te letten op de subtiele lichaamstaal van je hond kan je inschatten hoe hij zich daarbij voelt. Zie je een of meerdere signalen van de agressieladder verschijnen, haal je hond dan weg uit de situatie. Dat kan je doen door je hond naar een veilige plek te verplaatsen of door te vragen aan de andere persoon of hond om weg te gaan.
Wat als je hond toch gromt?
Komt het toch tot een grom, dan is het verleidelijk om die grom af te straffen. Je wil immers niet dat je hond écht agressief wordt! Toch moeten we je waarschuwen dat een straf het angstige gevoel van je hond alleen maar erger maakt (en dus ook de kans dat het conflict escaleert). Bovendien zal een hond die gecorrigeerd wordt tijdens het grommen in de toekomst misschien beslissen om die trede van de agressieladder over te slaan en meteen over te gaan tot bijten. Er wordt dan gezegd dat de hond ‘bijt vanuit het niets’. Maar in bijna alle gevallen waren er heel veel gemiste signalen vooraf.Als verantwoorde hondenbaas is het jouw taak om te voorkomen dat je hond in stresserende situaties terechtkomt. Leer de hondentaal en observeer je hond. Zie je tekenen van stress, help je hond dan door zulke situaties te vermijden. En als je hond gromt, apprecieer dan dat overduidelijke signaal van onbehagen en doe er iets mee. Je hond zal je dankbaar zijn, want hij wil zelf ook agressief gedrag vermijden. Wanneer je hond leert dat hij op jou kan rekenen in moeilijke situaties, zal jullie band alleen maar versterken.