Beestig

Oorsprong: waar komt de rode rattenslang vandaan? 

Afkomstig uit het zuidoosten van de Verenigde Staten en het noorden van Mexico is de korenslang gewend aan warmere oorden. Je kan hem vrijwel overal vinden: in dennenbossen, tussen rotswanden, op prairies en landbouwgronden. Af en toe verstopt er zich eentje in de kelder van de locals. Zijn overlevingsdrang is groot en dat komt voornamelijk doordat de rode rattenslang ‘s nachts actief is. Dan gaat hij op jacht naar een lekker stukje knaagdier of vogel. Bomen als toevluchtsoord? Helaas, behendige korenslangen klimmen af en toe ook de hoogte in. Op het water dan? Toch niet, een korenslang die geen andere keuze heeft, gaat wel eens ‘staartje’ baden.
 
Hoewel het natuurlijke leefgebied van de korenslang aanzienlijk is verkleind, is het reptiel niet bedreigd. Ook in onze huiskamers blijft hij een populair huisdier. Hij is niet giftig en leeft over het algemeen een rustig bestaan. Toch laat je hem best zoveel mogelijk met rust en raak je hem enkel aan met de nodig voorzorgsmaatregelen. Katoenen handschoenen of doek worden sterk aangeraden bij het verplaatsen van de slang. Kort gezegd: wil je een aaibare huisgenoot, neem dan een kat of hond.
 
 

Hoe ziet een korenslang eruit? 

De grootte van een volwassen slang kan variëren van 75 centimeter tot meer dan 150 centimeter. Het is lastig om een gemiddelde grootte te bepalen, want slangen blijven in principe hun hele leven groeien, al neemt de groeisnelheid drastisch af na de beginjaren. Op twee jaar zou hij volgroeid zijn. Een volgroeide rode rattenslang weegt ongeveer 900 gram. 
 
De grote, glazige ogen van deze wurgslang zijn meer voor de show, want zijn zicht is relatief slecht ten opzichte van andere roofdieren. Wanneer hij gaat jagen, vertrouwt hij volledig op zijn reukvermogen. Dankzij het orgaan van Jacobson ruikt hij waar zijn prooi zich bevindt. Dat orgaan situeert zich achteraan in de bek en vangt reukdeeltjes op via de gespleten tong van de slang. Is hij voldoende dichtbij, dan kan hij de minste beweging vastleggen met zijn ogen en op het gepaste moment toeslaan.
 
 

De schubbenhuid van de korenslang

De korenslang behoort tot de gladde slangen en is het exotische neefje van onze inheemse ringslang. Zoals bij iedere slangensoort wisselt de korenslang graag van jas. Tijdens de groeiperiode vervelt hij om de twee maanden, op volwassen leeftijd komt de huid slechts twee keer per jaar los. Eigen aan het vervellen, is de verminderde eetlust. Het dier is dan iets agressiever: hij wil eerst de huid van zijn kop losmaken door tegen rotsen en houtstronken aan te schurken. Eens gelukt, volgt het overige vel vanzelf. 
 
Een pasgeboren jong is vrij licht van kleur en krijgt zijn unieke vlekkenpatroon pas op latere leeftijd. Eens volgroeid, krijgt de buik een zwart-met-wit-geblokt patroon, terwijl de kop- en rugkleuren schakeringen kunnen hebben tussen roodbruin, oranje en geel met zwart omlijnde vlekken. Met een slank, gespierd lijf en een kleine kop is de korenslang een van de sierlijkste binnen zijn familie.

Huisvesting van de rode rattenslang

Zoals de meeste reptielen leeft een korenslang in gevangenschap in een terrarium met een knus plekje onder de warmtelamp waar hij zich kan oprollen. De absolute minimumgrootte van een terrarium is 80 centimeter breed, 50 centimeter lang en 50 centimeter hoog, maar beter is het dat je slang zich volledig kan uitstrekken. Voor een koppel zijn de minimale afmetingen 100 cm x 50 cm x 50 cm. Eigenaars denken snel dat het luie dieren zijn, maar rode rattenslangen worden pas actief wanneer de avond valt. Wat extra ruimte is dus zeker geen overbodige luxe. Let wel op bij jongen: zij worden namelijk onrustig van een te groot terrarium. Je plaatst ze dus best tijdelijk in een kleinere versie van ongeveer 60 centimeter breed.
 
Zelf korenslangen kweken is moeilijk, want de paartijd valt na de winterslaap en die is moeilijk na te bootsen. In gevangenschap houden enkel professionele slangenhouders daar rekening mee. Wil je het toch proberen, dan moet je consistent dag, nacht én de seizoenswisselingen zien te simuleren en een rustige omgeving bieden gedurende drie à vier maanden waarin je slang aan één stuk slaapt. Weet ook, een zwangere korenslang legt 10 tot 30 eieren twee maanden na een geslaagde paring.
 
 
 

Hoe maak je een terrarium korenslang-proof?

Korenslangen zoeken graag rustige, beschutte plekjes op. Op een kast tegen de muur, bijvoorbeeld, voelen ze zich volledig op hun gemak. De muur zorgt voor beschutting en de kast vangt plotse trillingen op.
Verder besteed je ook voldoende aandacht aan de inrichting van het terrarium, alvorens je je huisdier erin legt. Het huis van de korenslang bestaat uit:
 

• Een warmtelamp (die de Mexicaanse zon nabootst)
• Een open plek waar je huisdier lekker kan zonnen onder de warmtelamp + verstopplaats (bijvoorbeeld een kartonnen doos)
• Een koelere plek + verstopplaats 
• Grotere takken over de grond verspreid (de korenslang wurmt zich graag in allerlei bochten)
• Een bodem bedekt met boomschors, turf of orchideeënaarde
• Een thermometer
• Een watervernevelaar + hygrometer (die meet de luchtvochtigheid)
• Kleine speeltuigen (waarop de slang zich al klimmend kan uitleven)
• Een luik met een goed slot (korenslangen vertonen vluchtgedrag)
• Een drinkbak/waterbad

Voeding: wat eet een korenslang? 

In het wild is de korenslang een alleseter als het op vlees aankomt: knaagdieren, vogels, vleermuizen, hagedissen, kikkers, vissen en andere korenslangen moeten er allemaal aan geloven. Hij verorbert zijn prooi letterlijk met huid en haar, waardoor hij enkele dagen of weken nodig heeft om zijn maaltijd te verteren.
 
In gevangenschap eet de korenslang enkel kleine knaagdieren, zoals muizen. Je voedt hem best vanaf het begin dode prooien. Zo leert hij de vorm van zijn voedselbron kennen en het is bovendien veiliger voor jou en de slang zelf. De slang is enerzijds minder geneigd om jou te bijten (want jij staat niet gelijk aan voedsel) en, anderzijds, wordt de slang zo beschermd tegen een slimme muis die zijn belager wel eens durft te bijten in een poging tot overleven. Daarnaast is het gewoonweg diervriendelijker.
 
Je koopt de prooidieren bevroren aan, maar ze moeten wel warm geserveerd worden. Ontdooi ze op kamertemperatuur of verwarm ze tot een lichaamswarmte van 36°C. Zorg dat alle koude en bevroren stukken volledig zijn ontdooid. Slangen worden pas ’s avonds actief, daarom haal je zijn diner best al aan het begin van de dag uit de diepvriezer. Vergeten uit te halen? Dan kan je het hapje in de microgolf leggen of in heet water onderdompelen. Zorg er bij die laatste methode wel voor dat er geen water zit in de luchtwegen van de muis wanneer je ze omdraait bij het voeden. Dep de muis grondig droog en draai ze eerst even om boven het wasbekken.
 
Bij het voeden van de slang handel je consistent, zodat de slang weet wanneer hij mag bijten. Plaats het eten steeds op hetzelfde moment op dezelfde plek met behulp van een stok of met een linnen doek. Deze tools dienen enkel als extra bescherming, want een korenslang is over het algemeen weinig geneigd mensen te bijten. Gebeurt het toch? Geen paniek! Zijn beet is ongevaarlijk voor mensen, maar wegtrekken wordt sterk afgeraden. Aangenaam is het niet, maar de rust bewaren is de beste tip. De alarmbellen tijdig signaleren zal je deze miserie gemakkelijk besparen. Een bedreigde slang zal zich groot maken door zich rechtop te stellen en zal het typisch sissende geluid maken. Onthoud dus: een gewaarschuwd man of vrouw is geen beet waard.
 
Pas de maaltijd aan de grootte van de slang aan. Tot 120 centimeter eet een korenslang gemiddeld een kleine muis per maaltijd. Tot 140 centimeter en meer mag hij twee jonge muizen, één grote muis of kleine rat eten. Afhankelijk van de grootte voed je hem om de week of twee weken. Na het voederen laat je je huisdier liefst met rust. De korenslang geniet graag in alle stilte van zijn eten, anders zou hij kunnen braken van de stress.
 
 

Verzorging: hoeveel tijd heb je nodig om een korenslang te verzorgen? 

Over het algemeen is een korenslang niet zo veeleisend in onderhoud. Een dagelijkse wandeling op de schouders (niet rond de hals) is niet nodig, maar hij moet toch iedere dag verzorgd worden. Zo maak je dagelijks zijn nest uitwerpsel-vrij, geef je hem vers drinkwater en vervang je de natte en vuile bodembedekking met droge schors. Controleer ook of het klimaat in de glazen kast nog naar wens is, dit wil zeggen: voldoende warm met de juiste hoeveelheid vocht in de lucht. 
 
Wekelijks (of tweewekelijks) krijgt de korenslang zijn maaltijd voorgeschoteld. Om de één tot twee maanden maak je het terrarium volledig proper. Grote takken en andere leuke speeltjes hou je bij, maar de bodembedekking gooi je op de composthoop. Het is aangeraden om schoonmaakproducten te gebruiken, maar zorg ervoor dat je de zeepresten volledig wegspoelt. Door het warme, vochtige klimaat in het terrarium zou de slang vergiftigd kunnen worden door achterblijvende dampen.
 
Alvorens je het terrarium schoonmaakt, moet je jouw slang met zorg in een tijdelijk onderkomen verplaatsen. Hoe pak je dat juist aan? Neem de nodige voorzorgsmaatregelen en maak de tijdelijke verblijfplaats in orde voordat je de slang vastneemt. Met handschoenen of een linnen doek pak je met de ene hand de kop en met de andere hand het middelste deel van de slang vast. Leg hem voorzichtig in zijn ‘huurhuis’: eerst de staart, dan de kop. Vergeet tot slot het terrarium niet af te sluiten.
 
Verder wordt de korenslang graag met rust gelaten. Op het glas tikken of aaien zijn een absolute no-go. Door hem een consistente levensstijl aan te leren, wordt hij snel tam.

Eén, twee of veel rode rattenslangen? 

Slangen zijn absoluut geen groepsdieren. Ze komen enkel samen wanneer het hen goed uitkomt, bijvoorbeeld knus tussen een spleet van rotsen als beschutting. Als de overlevingskansen vergroten wanneer de een de ander opeet, dan zal de slang niet lang twijfelen. In een terrarium worden ze wekelijks gevoed en dan doen zulke scenario’s zich gelukkig niet voor. Een korenslang kan perfect alleen of als koppel geplaatst worden. Mannetjes worden best niet samen in één terrarium gehuisvest, want dan kunnen ze zich agressief ten opzichte van elkaar gedragen. 
 
 

Korenslangen en andere huisdieren

Het spreekt bijna voor zich dat je geen andere huisdieren bij een korenslang zet. Hij zal het dier ofwel als prooi ofwel als bedreiging beschouwen. In beide gevallen zou het nogal eens fout kunnen aflopen.
 
 

Korenslangen en kinderen

Het is een evidentie, maar kinderen en slangen zijn niet gemaakt om de beste vrienden te worden – en de korenslang is geen uitzondering. Zorg ervoor dat het slot van het terrarium niet alleen stevig is, maar ook moeilijk te openen door kinderhanden.
 
 

Gezondheid: welke ziektes en aandoeningen komen voor bij de rode rattenslangen? 

Een gezonde slang heeft een mooie, bolle rug, heldere ogen en een goede ontlasting. Controleer regelmatig de gezondheid van je slang en let op symptomen die bij volgende kwaaltjes horen: 
 

• Dermatitis & stomatitis: verkleurde schubben en blaren op de huid zijn de symptomen van schubrot of dermatitis. Ze zijn het gevolg van een onhygiënisch terrarium of een fout klimaat. Bij stomatitis of mondrot verliest de slang zijn tanden en worden er etterbelletjes gevormd aan de mond. Contacteer in beide gevallen zo snel mogelijk de dierenarts, want een ontstoken blaar kan tot bloedvergiftiging leiden.

 

• Dystocia: vrouwtjes kunnen tekenen vertonen van legnood (ook zonder mannetjes in de buurt). Daarom is het aangeraden om een legplaats te maken in het terrarium van vrouwelijke korenslangen vanaf 18 maanden. Raadpleeg een dierenarts wanneer de slang een verdikking aan de onderkant van de staart heeft en weinig eetlust vertoont.

 

• Infecties aan de luchtwegen: luchtwegeninfecties vallen toe te schrijven aan een slecht terrariumklimaat. Je slang zal ongewone geluiden maken en een opgezwollen lichaam hebben, ook al valt hij af.

 

• Maag- en darmklachten: dit is het gevolg van stress of inwendige parasieten. Bij braken en aanzienlijk gewichtsverlies bel je de dierenarts.

 

• Parasieten: bloedzuigende mijten voeden zich aan de slang via de huid.

 

• Vervellingsproblemen: in alle omstandigheden waar de slang niet in één keer vervelt.

    

Waarop letten als je een korenslang koopt? 

Het houden van een slang moet wettelijk goedgekeurd worden. Zo zijn er regels op internationaal, Europees en landelijk niveau. In België kan je terecht bij de zogenaamde positieve lijst voor reptielen. Die lijst somt alle goedgekeurde reptielen op. In België mag je de korenslang of rode rattenslang (Pantherophis guttatus) houden zonder speciale toestemming, maar dat geldt niet voor alle Pantherophis-slangen. 
 
Wanneer je bij een kweker langsgaat, maak je best een afspraak bij een tweede kweker. Vergelijk de toestanden van de slangen met elkaar. Is het terrarium mooi ingericht en proper? Ziet de slang er gezond uit (glanzende schubben, bolle rug en glazige ogen)? Kritisch zijn mag en moet! Koop je een korenslang in de dierenwinkel, dan geldt de garantiewet op je slang.
 
 

Nog meer ongebruikelijke huisdieren

• Axolotl: de Mexicaanse salamander is een gekke en tegelijkertijd aandoenlijke verschijning. Het is een rustig beest dat altijd een ondeugende glimlach lijkt te hebben.

 

• Wandelende tak: net zoals er verschillende boomsoorten zijn met een unieke bladvorm, zo heeft iedere wandelende tak zijn eigen camouflage. Bij deze fragiele diertjes zijn de vrouwen aan de macht!

 

• Leguaan: een kleurrijke hagedis die als exoot toch steeds vaker zijn weg naar onze huiskamers vindt. Net zoals de korenslang is hij warmere oorden gewoon.