Beestig

Oorsprong: waar komen pijlgifkikkers vandaan? 

Van deze discokikkers in alle kleuren van de regenboog bestaan zo’n 150 verschillende soorten. Van nature overleven ze in de tropische regenwouden van Zuid-Amerika, waar ze zich perfect thuis voelen door de combinatie van warme temperaturen en een hoge luchtvochtigheid. Daar klimmen ze behendig in bomen en springen ze zonder vrees van tak naar tak. Andere pijlgifkikkers zijn eerder bodembewoners en vind je vooral in de laagtes van het woud. 
 
De pijlgifkikker kan prima weg met giftige prooien, waarvan hij de gifstoffen opslaat in eigen lichaam. Zo wordt de pijlgifkikker zelf een giftig hapje, waarvoor hij belagers waarschuwt met uitzonderlijke kleuren. Het gif in de huid van één pijlgifkikker zou wel 50 mensen om het leven kunnen brengen! Colombiaanse indianen doopten hun pijlpunten in dit kikkergif om hun wapens extra dodelijk te maken. 
 
 

Hoe ziet een pijlgifkikker eruit? 

Er is niet één pijlgifkikker, maar er bestaan een heleboel amfibieën die onder deze noemer vallen. Ze hebben de allermooiste kleurtjes, van zwart met fluogele strepen over azuurblauw tot knaloranje. De kleinste pijlgifkikkers worden 1,5 cm groot, terwijl de grootste vertegenwoordigers tot 6 cm lang kunnen meten. 
 
Uniek zijn ook de geluiden die de mannetjes van de pijlgifkikkers maken. Afhankelijk van de soort, kwaken, fluiten, piepen of tsjilpen ze erop los. Ze gebruiken hun stem om over lange afstanden vrouwtjes te lokken. Soms blijven ze urenlang proberen, boek dus alvast je ticket voor een waanzinnig kikkerconcert in je woonkamer! 

Huisvesting van de pijlgifkikker 

Pijlgifkikkers kan je enkel gezond als huisdier houden, door hun natuurlijke biotoop zo goed mogelijk na te bootsen. In de tropische regenwouden waar ze oorspronkelijk vandaan komen, heerst een torenhoge vochtigheidsgraad van 80 tot 90% en een temperatuur van 24 tot 28°C. Omdat een kikker zijn eigen lichaamstemperatuur niet op peil kan houden - het is een koudbloedig dier - kan hij alleen overleven in voldoende warme omstandigheden. 
 
Het absolute minimum voor één pijlgifkikker, is een terrarium van zo’n 50 liter - voor een paartje mag je dat minstens verdubbelen. Hoe groter je terrarium, hoe meer kansen het dier heeft om zijn natuurlijk gedrag te vertonen. Sommige pijlgifkikkers leven vooral op de bodem en zijn tevreden met een horizontaal georiënteerd terrarium, boomklimmers hebben dan weer voldoende hoogte nodig om zich goed te voelen. 
 
Omdat pijlgifkikkers erg trillingsgevoelig zijn - ze krijgen er stress van - plaats je hun terrarium op een rustige plek. Zorg voor voldoende beschutting, zodat je kikker(s) zich kan terugtrekken. Heb je een klimmende soort, besteed dan extra veel aandacht aan het ontsnappingsproof maken van je terrarium. 
 
Welke onderdelen zijn noodzakelijk in een terrarium voor pijlgifkikkers? 
 

• Een reflectorlamp om het terrarium op temperatuur te houden (de optimale temperatuur is afhankelijk van de soort, maar reken op 20 - 25°C op de bodem en 24 - 28°C in de hoogte). Ook andere warmtebronnen zijn mogelijk, maar let op dat de dieren zich niet kunnen verbranden of oververhitten. 
   
• Een thermometer om temperatuursveranderingen meteen te kunnen opvolgen. 
   
• Een fullspectrum UV-lamp om de dieren voldoende daglicht te gunnen. Ze hebben 12u per dag licht en 12u per dag nacht nodig, zoals rondom de evenaar. 
   
• Klimplanten en schuilplaatsen, zowel op warme als koele plekjes  
   
• Een bodem met plantaardig materiaal, boomschors, bladeren en/of wat stukjes mos. Voorzie een stukje orchideeënaarde of potgrond waarin de kikker zich kan ingraven als het te warm onder zijn voeten wordt. 
   
• Een kleine, ondiepe waterpartij zodat de kikkers af en toe kunnen plonsen. Let op: pijlgifkikkers zijn geen goede zwemmers en kunnen verdrinken in een te diepe poel!  
   
• Een vochtigheidsmeter die helpt om de luchtvochtigheid te controleren: 50 à 60 % overdag en 80 à 90 % ‘s nachts. Gebruik een watervernevelaar om extra vocht toe te dienen wanneer de nacht zich aandient. 
   
• Een ventilatiesysteem kan noodzakelijk zijn om verse lucht aan te voeren. In de voormiddag mogen de ruiten van het terrarium nat zijn, tegen de middag hoort dat overtollige vocht op te drogen. Gebeurt dat niet vanzelf - dat is meestal zo in grotere terraria - dan is ventilatie een must. 

   
 

Voeding: wat eet een pijlgifkikker? 

Driemaal per week hebben pijlgifkikkers een eiwitrijke voeding nodig. Je hoeft hen geen giftige insecten te voederen, ze doen het prima op algemene voederinsecten. Je kan bijvoorbeeld kiezen voor jonge krekels, motten, springstaarten of fruitvliegen. Vitamines en mineralen voeg je toe door een poeder over de insecten te verstuiven of door verrijkte insecten aan te kopen. Geef je kikker levende insecten die je loslaat in het terrarium of bied dode insecten aan door ze te bewegen met een pincet. Ook regenwormen worden gesmaakt. 
 
In een voldoende vochtig terrariumklimaat krijgt een pijlgifkikker genoeg vocht binnen via de huid. Wanhoop dus niet als je hem nooit ziet drinken! 

Verzorging: hoeveel tijd heb je nodig om een pijlgifkikker te verzorgen? 

Ook al hebben pijlgifkikkers weinig nood aan menselijke interactie, ze hebben wel nood aan een dagelijkse verzorging. Zo is het aan te raden om elke dag de temperatuur en luchtvochtigheid te checken, om eventuele problemen tijdig op te sporen. Dode voederdieren moeten uit het terrarium verwijderd worden en ook uitwerpselen verdwijnen liefst zo snel mogelijk in de vuilnisbak. Zie je ergens schimmels verschijnen, dan moet je zo snel mogelijk ingrijpen. Omdat kikkers zich soms ontlasten in hun waterbadje, moet dat dagelijks ververst worden. Elke avond - en liefst ook elke ochtend - moet de luchtvochtigheid op peil gebracht worden met een watervernevelaar. 
 
Om het terrarium helemaal schoon te houden, geef je het wekelijks een grondige wasbeurt met heet water (terwijl de kikkers elders zitten!). Vervang het bodemsubstraat. Om de paar maanden moet alles gedesinfecteerd worden. Opgelet: de kikkerhuid is hypergevoelig voor chemicaliën, spoel alles dus heel grondig af voor je hen terugplaatst! Om dezelfde reden raak je de kikker best niet aan met blote handen. Gebruik latexvrije handschoenen of schep hen in een plastic transportbakje met nat mos. 
 
 

Eén, twee of veel pijlgifkikkers? 

Een pijlgifkikker kan je prima alleen houden, maar ook koppeltjes doen het onderling goed. Zet dan twee kikkers van een verschillend geslacht bij elkaar. Zet nooit een duo mannetjes in eenzelfde terrarium, want die gaan gegarandeerd vechten! 
 
 

Gezondheid: welke ziektes en aandoeningen komen voor bij de pijlgifkikker? 

In uitzonderlijke gevallen worden pijlgifkikkers 12 tot 15 jaar oud, maar de meesten halen die respectabele leeftijd niet. De belangrijkste voorwaarde voor een gezonde kikker is een goed leefklimaat. Wie de nodige aandacht besteedt aan een goed terrarium met de juiste parameters en zijn kikkers een gebalanceerde voeding aanbiedt, zal lang van zijn kikkers kunnen genieten. Let op: de aanbevelingen in dit artikel zijn heel algemeen, elke soort heeft andere specifieke eisen. Laat je dus goed begeleiden wanneer je een pijlgifkikker wenst aan te kopen en lees je grondig in over de soort van jouw keuze. 
 
Een gezonde kikker is levendig, dagactief en weinig schuw. Zie je een gedragsverandering aan je kikker of merk je uiterlijke verschillen op, breng dan een bezoek aan een gespecialiseerde dierenarts. Een verminderde eetlust, een dalend lichaamsgewicht en een verminderde activiteit moeten sowieso de alarmbellen doen rinkelen. Ook een afwijkende stoelgang is een reden om de dierenarts te bellen. Pijlgifkikkers zijn vooral gevoelig aan: 
 

• huidproblemen, veroorzaakt door een te droog leefklimaat
   
• schimmels en bacteriën
   
• wormen of andere parasieten 
   
• botproblemen t.g.v. vitamine- of calciumtekort
   
• andere problemen t.g.v. vitaminetekorten

 
 

Waarop letten als je een pijlgifkikker koopt? 

Wie bovenstaande tekst grondig heeft doorgenomen, weet dat pijlgifkikkers geen terrariumdieren voor beginners zijn. Het vergt heel wat kennis en know-how om een terrarium te optimaliseren voor deze soorten. Zorg dus dat je je voldoende inleest en laat je bijstaan door een ervaren kikkerhouder alvorens een kleurrijke kikker in huis te halen. Het terrarium moet minstens twee weken voor de komst van je huisdier in orde zijn, opdat het klimaat gestabiliseerd is. 
 
Hou er rekening mee dat pijlgifkikkers dieren zijn ‘om naar te kijken’. Ze houden er niet van om aangeraakt te worden en het is ook ronduit gevaarlijk voor hun gezondheid. Alleen kikkers uit wildvang dragen (zeer) giftige stoffen in hun huid, maar die mogen in ons land officieel niet verhandeld worden. Dieren die met gewone voedselinsecten gevoederd worden, zijn niet giftig. Heb je een pijlgifkikker in huis, dan moet je zijn herkomst kunnen bewijzen. Je hebt de nodige CITES-papieren nodig om te staven dat je dier uit kweek afkomstig is en niet in het wild gevangen werd. 
 
Koop je pijlgifkikkers bij voorkeur bij een expert die perfect weet waar zijn dieren vandaan komt én die je kan helpen met het adequaat inrichten van je terrarium. Check ook vooraf of je in jouw buurt makkelijk aan voederdieren kan geraken. Heb je thuis al kikkers, dan is het aan te raden om de nieuwelingen gedurende zes weken in quarantaine te houden zodat eventuele ziektes niet overslaan op je aanwezige huisdieren. 
 
 

Nog meer ongebruikelijke huisdieren

• Axolotl: de Mexicaanse salamander is een gekke en tegelijkertijd aandoenlijke verschijning. Het is een rustig beest dat altijd een ondeugende glimlach lijkt te hebben.
   
• Wandelende tak: net zoals er verschillende boomsoorten zijn met een unieke bladvorm, zo heeft iedere wandelende tak zijn eigen camouflage. Bij deze fragiele diertjes zijn de vrouwen aan de macht!
   
• Leguaan: een kleurrijke hagedis die als exoot toch steeds vaker zijn weg naar onze huiskamers vindt. Net zoals de korenslang is hij warmere oorden gewoon.