Beestig

Hoe ontstaat een blaassteen?

Wanneer voedingsstoffen, zoals bepaalde mineralen, niet correct verwerkt worden door het lichaam, blijven ze in de blaas rondzweven. Is de samenstelling van de urine niet optimaal – dit wil zeggen: wanneer die een te hoge of te lage pH-waarde heeft – dan gaan de mineralen mettertijd aan elkaar klonteren tot kristallen. Je krijgt dan het zogenaamde blaasgruis. Hoe meer kristallen aan elkaar klitten, hoe groter de brokjes worden, tot je van een echte blaassteen kan spreken.
 
Bij honden komen vier soorten blaasstenen voor:
 

• Calciumoxalaatstenen: verbinding tussen calcium en oxalaat, ontstaan in urine met een lage pH-waarde en moeten altijd operatief verwijderd worden.
   
• Struvietstenen: verbinding tussen magnesium, ammonium en fosfaat, ontstaan in urine met een hoge pH-waarde. Soms kan een aangepaste veterinaire voeding deze steentjes oplossen.
   
• Cystinestenen: bij een verhoogde concentratie van het aminozuur cystine, ontstaan in urine met een lage pH-waarde.
   
• Uraatstenen: bij een toegenomen uitscheiding van urinezuur in de urine, rasgevoelig verschijnsel dat vooral bij de dalmatiër en de Engelse bulldog voorkomt.

Hoe zie je of je hond last heeft van blaasgruis of blaasstenen?

De blaas is geïrriteerd en pijnlijk, dus je zal merken dat je hond moeite heeft met plassen.
 

• Je hond plast vaker of langer dan gewoonlijk. 
   
• Je hond jankt zachtjes tijdens het plassen. 
   
• Soms zie je bloed in de urine.
   
• Je hond plast kleine plasjes.

 
Hou je hond goed in de gaten wanneer je hem uitlaat. Heeft hij last van blaasgruis of blaasstenen, dat zal je zien dat er waarschijnlijk een beetje bloed in de urine zit – hoewel dit niet altijd het geval hoeft te zijn. Dat komt door de ruwe kristallen die rondzweven in de blaas en deze langs binnenuit beschadigen. Het bloed zorgt er vervolgens voor dat er bacteriën in de steriele omgeving van de blaas kunnen groeien. Deze bacteriën produceren het enzym urease, wat de pH-waarde van de blaas omhoog of omlaag doet gaan. Daardoor ontstaan nieuwe kristallen, die op hun beurt weer voor bloed in de urine zorgen en zo is de vicieuze cirkel rond. 

Zonder behandeling blijft het aantal kristallen voortdurend toenemen, wat de kans op het ontstaan grotere blaasstenen – en dito complicaties – alleen maar vergroot. Wanneer de plasbuis verstopt raakt door blaasgruis of blaasstenen, kan de urine niet meer wegvloeien. De enige weg is dan terug omhoog, waar ze vandaan komt – naar de nieren dus. De nieren raken vervolgens opnieuw gevuld, waardoor de urine weer in de bloedbaan terechtkomt en de hond zichzelf langzaam maar zeker vergiftigt. 
 
 

Groter probleem bij reuen dan bij teven

In tegenstelling tot een teefje heeft een reu een penisbot. Daar kan makkelijker blaasgruis achter blijven zitten, wat al snel tot een verstopping van de plasbuis leidt. In heel ernstige gevallen moet er chirurgisch ingegrepen worden en krijgt de reu bij wijze van spreken een geslachtsoperatie. De dierenarts maakt dan een opening vlak voor de plasbuis, zodat de urine via die weg uit de blaas kan weglopen. En dat is geen prettige operatie ... Een wond heeft namelijk de neiging om dicht te groeien, maar deze moet net open blijven. Bovendien loopt de urine voortdurend langs de open wonde, wat enorm pijnlijk is voor de hond. Deze operatie voorkomen, is dus erg belangrijk! Gelukkig is dit enkel nodig wanneer andere ingrepen, zoals het terugspoelen van steentjes naar de blaas door middel van een sonde, niet helpen.
 
 

Verwijderen van blaasstenen bij je hond

Merk je dat je hond problemen bij het plassen ondervindt of zit er bloed in haar urine? Dan ga je best de dag zelf nog naar de dierenarts, om te voorkomen dat het blaasgruis samenklontert tot een blaassteen en de boel gaat blokkeren. Let op: laat je hond zeker niet meer uit vlak voor je naar de dierenarts komt – hij moet een volle blaas hebben. 
 
Eerst en vooral zal de dierenarts een urinestaal van je hond afnemen, om meteen te onderzoeken hoe het met de zuurtegraad gesteld is en of er bloed in de urine zit. Onder de microscoop kan de dierenarts ook zien of er kristallen of bacteriën aanwezig zijn. Zo kan precies bepaald worden in welke fase van de vicieuze cirkel je hond zich precies bevindt, en indien nodig alvast een antibioticum en eventuele pijnstillers toegediend worden. Is er twijfel na het urineonderzoek? Dan zal de dierenarts altijd een echo of röntgenfoto maken, waarop blaasstenen en vaak ook blaasgruis heel duidelijk zichtbaar zijn. Zo kan de diagnose al in een vroeg stadium gesteld worden en kan de behandeling snel opgestart worden.

Hoe hou je je hond ‘blaassteenvrij’?

Is het steentje opgelost of weggehaald? Dan heb je natuurlijk geen garantie dat dit voor eeuwig zo zal blijven. Je kan het vergelijken met een verkalkte kraan in je huis: je verwijdert de kalk met een beetje azijn, maar een week later zit je opnieuw met kalkaanslag. Wil je in de toekomst geen verkalkte kraan meer, dan installeer je beter een waterontkalker. Om te voorkomen dat je hond al snel weer last krijgt van blaasstenen, moet de dierenarts dus de pH-waarde van de blaas bijstellen, zodat er zich geen kristalletjes meer kunnen vormen. Hoe weet je nu of de pH-waarde omhoog of omlaag moet? Simpel: door te achterhalen om welk type steen het gaat. En dat komt de dierenarts te weten door de verwijderde steen voor analyse naar een labo op te sturen.
 
Eens duidelijk is om welk type steen het gaat, krijgt je hond in de eerste plaats een aangepaste voeding voorgeschreven. Maar nog belangrijker: het is jouw taak om het drinkgedrag van je hond te stimuleren. Dat kan je doen door verschillende drinkbakjes in huis te verspreiden. Zorg dat je hond nooit zonder vers water komt te zitten! Zo heb je met een dagelijkse portie aangepaste voeding en extra drinkwater eigenlijk heel eenvoudig een ‘waterontkalker’ voor je hond in elkaar gepuzzeld.

Waarom is jouw hond gevoelig voor blaasstenen?

Hoe het komt dat de ene hond regelmatig blaasstenen krijgt en de andere niet, is voorlopig moeilijk te verklaren. Genetische aanleg kan een rol spelen, hoewel bij twee honden uit hetzelfde nest die hetzelfde voer krijgen toch één hond blaasstenen kan aanmaken en de andere niet. 
 
Ook stressgevoeligheid kan aanleiding geven tot het aanmaken van blaasstenen, omdat de hond dan minder zal drinken en een ander eetpatroon kan vertonen. Hierdoor raken de kristallen niet meer mooi opgelost. 
 
En zoals bij wel meer gezondheidsproblemen kunnen blaasstenen ook het gevolg zijn van overgewicht. Gezonde voeding, correcte porties en voldoende lichaamsbeweging zijn essentieel voor het welzijn van je hond!