Paarden die zichzelf elk voorjaar opnieuw stuk schuren aan staart en manen zijn een horrorscenario voor elke paardeneigenaar. Want terwijl je staat te popelen om je paarden zoveel mogelijk buiten te laten en vanalles met hen te ondernemen, worden ze geterroriseerd door kleine mugjes die een vervelende allergische reactie veroorzaken. Ophokken lijkt wel het enige wat helpt, maar een paard een gans seizoen lang opsluiten is nefast voor het welzijn. Wat kan je dan wél doen om het leed te verzachten? 

Wat is zomereczeem en hoe ontstaat het? 

Zomereczeem is een huidaandoening die veroorzaakt wordt door een allergische reactie op het speeksel van vrouwelijke Culicoïdes muggen (in de volksmond ‘knijten’ of ‘knutten’). Dat zijn kleine mugjes van amper enkele millimeters groot, die vooral in de buurt van water en dichte begroeiing voorkomen. Ze zijn overdag actief en veroorzaken meer overlast op windstille dagen. Eén op 30 tot 1 op 20 paarden krijgt er last van, vaak pas op latere leeftijd, en sommige rassen (Fries, Fjord, Haflinger, Welsh, Shetlander, IJslander) zijn merkelijk gevoeliger - bij Friezen heeft bijna 1 op 5 last. Ook het Belgische Warmbloedpaard heeft vaker zomereczeem dan gemiddeld. 
 
Paarden met zomereczeem hebben hevige jeuk vanaf het voorjaar, met een focus op de staartwortel en de manenkam. Doordat de paarden zich aanhoudend krabben, ontstaan er steeds grotere letsels, gaande van schilfers over kale plekken tot zelfs open wonden. Die wonden kunnen gaan ontsteken, waardoor het ziektebeeld nog ernstiger wordt en de aandoening in een vicieuze cirkel terechtkomt. Paarden die veel last hebben, ontwikkelen een verdikte huid op de plaats van aanhoudende jeuk. Sommige paarden hebben ook last van jeuk op de buik of het hoofd. 
Paard ingepakt in eczeemdeken, masker en vliegenfrontriem

Hoe kan je zomereczeem behandelen of voorkomen? 

Paarden die last hebben van zomereczeem, geraken daar meestal nooit meer van af. De enige écht afdoende remedie is verhuizen naar een plek zonder de kwalijke mugjes. Aan de kust bijvoorbeeld, komen ze nauwelijks voor. Zo’n drastische beslissing neem je uiteraard niet zomaar, gelukkig zijn er ook andere manieren om de gevolgen te beperken. Het belangrijkste daarbij is voorkomen dat je paard in contact komt met de mugjes. Welke methode het beste resultaat geeft, hangt af van paard tot paard en van de locatie waar het paard gestald staat. Meestal zal een combinatie van maatregelen nodig zijn. 
 
  • Zet je paard ‘s nachts op de weide in plaats van overdag. Dan zijn de mugjes niet actief en kan het gerust grazen zonder belagers. Hou er wel rekening mee dat je je paard voor zonsopgang terug moet binnenhalen, anders is hij een vogel voor de kat. De mugjes steken minder vaak bij paarden die op stal staan, maar helemaal veilig is je paard ook daar niet. Voor de zekerheid kan je de stallen met muggengaas afsluiten van de buitenwereld - of je plaatst een ventilator in de stal die wind nabootst. 
 
  • Misschien wel dé beste remedie tegen de steekmuggen is het consequent gebruiken van een eczeemdeken en -masker. Kies voor een deken met buikflap, hals en staartflap en doe het reeds aan voor het muggenseizoen begint. Eens de jeuk begonnen is, heeft het deken minder effect en zal je paard het al snel stuk schuren. Kies voor een deken in een lichte kleur, zodat je paard het in de zomer niet te warm krijgt. 
 
  • Insectenwerende middelen, zoals sprays en rollers, werken vaak maar kort na het aanbrengen. Pyrethroïden die gebruikt worden in de rundvee-industrie (vraag ernaar bij je dierenarts) hebben het beste resultaat, je kan ze bijvoorbeeld aanbrengen in de manen of de staart. Ook oliën en vetten houden de mugjes tijdelijk weg bij je paard, terwijl ze ook het verzachtend werken voor de huid. 
 
  • Het aanbieden van een dieet met minder eiwitten (en dus minder krachtvoer) zou volgens sommigen een gunstig effect hebben. Ook supplementen met omega-vetzuren zouden kunnen helpen. 
 
  • Als echt niets anders helpt, kan de dierenarts corticosteroïden voorschrijven. Er zijn echter heel wat nadelen verbonden aan het langdurig gebruik van deze geneesmiddelen, zoals een verhoogde kans op hoefbevangenheid en het onderdrukken van het immuunsysteem. Een mildere groep medicijnen vormen de antihistaminen, die een allergische reactie voorkomen. Overleg met je dierenarts vóór het seizoen start, dan is de kans op slagen het grootst.

Deel dit artikel

Aanbevolen artikelen