Beestig

Het zal je niet verbazen dat Ann zelf een grote hondenliefhebber is. De manier waarop ze over haar zwarte labrador Frida praat, spreekt boekdelen: “Omdat Frida zo bijzonder voor mij is, wilde ik haar graag inzetten als therapiehond. Ik verdiepte mij in hondengedrag om haar daarin zo goed mogelijk te begeleiden, maar gaandeweg begon ik in te zien dat een waardevol gesprek even goed op gang komt wanneer mensen hun eigen hond meebrengen. Het geeft hen ook een veilig gevoel, want het is best een grote stap om (in je eentje) naar een therapeut te stappen. Met hun geliefde viervoeter aan hun zijde, wordt het water alvast een tikkeltje minder diep.”
 
 

Al wandelend komen de gesprekken op gang

Honden die trappen kunnen lopen, zijn welkom in Ann’s praktijk, maar vaak trekt ze gewoon naar buiten met een duo dat zich aanmeldt. “Mensen knopen makkelijker een gesprek aan wanneer ze in beweging zijn en hun gesprekspartner niet rechtstreeks hoeven aan te kijken. Het lijkt ook alsof de natuur om ons heen extra ‘zuurstof’ injecteert, waardoor het makkelijker wordt om over (soms heel pijnlijke) onderwerpen te praten. Het feit dat er een hond aanwezig is tijdens zo’n sessie, creëert een dankbare ontsnappingsroute om het af en toe even over iets luchtigers te hebben. Sommige mensen die langdurig in therapie zijn, komen na een tijdje zonder hond omdat ze die steun op dat moment niet meer zo hard nodig hebben. Later in het therapeutisch proces als er (opnieuw) pijnlijke of moeilijke thema’s aan bod komen, brengen ze graag hun hondemaatje terug mee. 

Ook als je zelf geen hond hebt, kan je bij Ann terecht voor therapie met een hond als assistent. “Daarvoor doe ik beroep op Frida, die geen wandeling aan zich voorbij laat gaan. Helaas moest ze op een leeftijd van zes maanden een zware operatie aan haar ellebogen ondergaan, waardoor ze geen trappen mag lopen en dus niet in mijn praktijk geraakt. Maar tijdens een therapeutische wandeling doet ze perfect wat ze moet doen: hond zijn. Meer vraag ik ook niet van haar: honden zijn heel goed in ‘zichzelf zijn’. Ze hebben geen verborgen agenda, nemen het leven zoals het zich aandient en staan heel erg in het ‘hier en nu’. We kunnen erg veel van hen leren!”

Honden als schoolvoorbeeld van de ‘levenskunstenaar’

Jezelf kunnen zijn en leren omgaan met wat het lot voor jou in petto heeft, zijn dan ook belangrijke kapstokken in de therapieën die Ann aanbiedt. “De huidige maatschappij legt ons ongezien veel druk op. Mensen hebben het gevoel dat ze immer vrolijk moeten zijn, gelukkig moeten zijn, blij moeten zijn … maar bij mij hoeft dat allemaal niet. Ik vind het een waar privilege om een plek aan te bieden waar lijden wél aanwezig mag zijn en help mensen inzien dat tegenstellingen elkaar niet per se tegenwerken. Zo kunnen ze bijvoorbeeld ervaren dat het praten over erg pijnlijke onderwerpen kan samengaan met het zien van de speelsheid van hun hond, of dat je grenzen kan stellen aan je viervoeter op een liefdevolle manier."

Natuurlijk is er een groot verschil tussen hoe mensen en honden in de wereld staan, want honden kunnen vaak niet anders dan zich neerleggen bij de omstandigheden. Het is dan ook aan ons, hondeneigenaars, om hen zo goed mogelijk te begeleiden in hun fysieke en mentale welzijn. “Mensen vergeten vaak dat zij wél de keuze hebben om een bepaalde weg in te slaan (of niet). Maar dan moet je je wel bewust zijn van hoe je de dingen aanpakt. Inzicht verwerven in de manier waarop je iets doet, vormt vaak een belangrijk onderdeel in een therapie omdat het de keuzevrijheid van mensen verhoogt. Alleen wanneer je je zelfbewust bent van je eigen handelen, kan je voor jezelf beslissen of je bepaalde dingen in de toekomst liever anders zou doen.”
 
 

Honden houden ons een spiegel voor

Bovenstaande klinkt misschien heel abstract, maar Ann maakt haar ideeën tastbaar met alledaagse voorbeelden die elke hondeneigenaar herkent: “Soms vertellen mensen me dat ze op de hondenschool leren om hun lieveling te ‘corrigeren’ met snokjes aan de riem. Maar eigenlijk voelen ze zich daar niet goed bij, want fysieke straffen uitdelen past niet bij wie ze willen zijn. Toch blijven ze het tegen wil en dank doen, omdat het van hen verwacht wordt in die context. Op dat moment hou ik hen een spiegel voor: wil je die weg écht inslaan? Of sta je open voor alternatieven? Zijn er nog momenten in je leven waarin je dingen doet die eigenlijk niet bij je passen? En op welke manier zou je andere keuzes kunnen maken?”
 
Bij elke vraag die Ann haar cliënten voorschotelt, weegt ze af op welke manier die hen kan helpen groeien. “Tijdens een intakegesprek gaan we samen op zoek naar de specifieke hulpvraag. Die hou ik tijdens elke sessie in het achterhoofd om mensen op een gepaste manier te begeleiden én om te bepalen hoe de aanwezigheid van een hond kan helpen bij het beantwoorden van die hulpvraag. Daarbij focus ik op het emotionele aspect, iets wat nog té vaak door de maatschappij op de achtergrond geduwd wordt. Vaak spreken mensen in termen van ‘afleren’ en ‘corrigeren’ wanneer ze het over ongewenst gedrag van hun hond hebben, zonder te gaan kijken naar de emotie achter dat gedrag. Diezelfde mensen gaan vaak ook straffend om met hun eigen tekortkomingen: ze praten zichzelf aan dat ze niet bang mogen zijn en geen troost nodig hebben - terwijl dat net zo waardevol kan zijn! Het is een grote opluchting om die behoefte aan troost wél toe te laten in hun leven en in dat van hun hondenmaatje.”

Honden horen niet in hokjes, net zomin als mensen  

Alles wat Ann tijdens haar interview met de Beestig-redactie vertelt, doet ze met veel voorzichtigheid. “Therapie is een heel kwetsbaar iets. Het is soms moeilijk om onder woorden te brengen hoe ik precies te werk ga, omdat er zoveel nuances mee gemoeid zijn. Ook dat probeer ik mensen bij te brengen, want vaak worden ze bijvoorbeeld bij een diagnose in een hokje geparkeerd terwijl de werkelijkheid zoveel ingewikkelder is. Ook honden kunnen daarvan meespreken: ze worden van oudsher (niet alleen figuurlijk, maar ook letterlijk) in hokjes gestoken. Denk maar aan het hele ‘dominantieverhaal’: dat is iets waar ik niet in geloof. Alles hangt immers af van de context. Een hond die tijdens het wandelen uitvalt naar andere honden krijgt de stempel ‘dominant’ opgekleefd, terwijl hij misschien heel bang is of in een andere situatie net heel zorgzaam uit de hoek kan komen. Die hokjes opentrekken kan een deel van de therapie zijn zodat mensen (her-)ontdekken dat zij (en hun hond) zoveel meer zijn dan een term. 
 
Dat ze daarbij hulp krijgt van honden, vindt Ann een grote meerwaarde. “Het is heel geruststellend voor mensen om in de buurt te vertoeven van een levend wezen dat niet oordeelt. Heb je op een dag even geen zin om uit bed te komen, dan staat een hond nooit klaar met een vermanend vingertje om je te wijzen op wat de maatschappij van je verwacht. Nee, hij neemt akte van jouw status, zonder meer. Vaak zullen honden zich daar gewoon bij neerleggen: ze kruipen lekker bij je en vergezellen je tijdens je off-day. Of ze komen je zachtjes aanporren met hun snuit om toch even mee naar buiten te gaan. Maar nooit zullen ze zeggen dat je je moet vermannen of dat je zwak bent. Honden nemen je zoals je bent en dat zouden mensen best ook wat vaker doen.”