Wist je dat … een gemiddeld konijn van 2,5 à 3 kilogram zo’n 150 keutels per dag produceert? Of moeten we zeggen ‘per nacht’? De meeste van die drolletjes komen er namelijk na zonsondergang uit. Over de uitwerpselen van je konijn valt nog veel meer te vertellen. Zo kan je er bijvoorbeeld ook uit afleiden hoe het met je geliefde langoortje gesteld is. Onze Beestige dierenarts Tom van Dierenartsencentrum Trigenio heet je welkom in de wondere wereld van de konijnenkeutel!

 
Verschillende soorten keutels

 
Gewone keutels of ‘dagkeutels’

Deze keutels kennen we allemaal als de droge, harde en vezelige bolletjes met een egale, ronde vorm, die het konijn hoofdzakelijk overdag produceert. Ze zijn zo goed als geurloos en bestaan in allerlei formaten, afhankelijk van het ras en de grootte van het konijn. Van de kleur van de keutels kan je weinig afleiden, aangezien ze varieert naargelang de voeding die het konijn gegeten heeft. 
Gewone konijnenkeutels
Gewone, gezonde keutels zijn droog, hard en rijk aan vezels
Soms komen de keutels ook als een lange ketting naar buiten. Die lijkt een beetje op een paternoster, waarbij de keutels met een draadje aan elkaar geregen zitten. Dit draadje ontstaat doordat het konijn tijdens het likken van zijn vacht in de ruiperiode heel wat haartjes naar binnen speelt, die in de maag een balletje vormen. In tegenstelling tot een kat kan een konijn die haarbal niet opbraken, dus moet hij er langs de achteruitgang uit. Zo rijgt het konijn onbedoeld zijn keuteltjes aan elkaar.
Ketting van konijnenkeutels
Door haartjes uit de vacht in te slikken, kunnen de keutels als een ketting naar buiten komen

Dikkedarmkeutels (caecotrofen) of ‘nachtkeutels’

Deze keutels zijn wat kleiner en platter van vorm, omhuld met een laagje slijm en hebben een typische, onwelriekende geur die de droge keutels niet hebben. Ze lijken een beetje op druiven die in een trosje bij elkaar plakken. Enkele uitzonderingen daargelaten, zal je konijn deze keutels vooral ’s nachts produceren. Gek? Wacht tot je dit hoort: het meest bijzondere aan deze keutels is dat het konijn ze – rechtstreeks uit de anus – opnieuw opeet! Het diertje legt de keutels dus niet eerst op de grond om ze nadien op te eten. Waarom doet een konijn dit? Wel, eigenlijk zijn die caecotrofen essentiële voedselbommetjes, die heel wat vitaminen en energieleverende vetzuren bevatten. En daar laat je maar beter niks van verloren gaan!
Caecotrofen of dikkedarmkeutels van een konijn
Caecotrofen klitten samen in trosjes en zijn omhuld met een laagje slijm

Wat vertellen de keutels over de gezondheid van je konijn?

 
Afwijkende vorm

Zijn de harde keutels allemaal verschillend van vorm of hebben ze een puntje of druppelvorm? Dan kan dit wijzen op ofwel tandproblemen, ofwel een verminderde motiliteit of darmwerking. Dit laatste komt erg vaak voor bij konijnen en levert dus abnormaal gevormde keutels op.
 
 

Vastzittende haarbal

Wanneer je konijn een haarballetje in de maag krijgt na het oplikken van losse haren en dit propje passeert te traag door de darmen, dan kan dit problemen geven, zoals buikpijn. Jammer genoeg kan je hier niet zoveel aan doen, behalve het verhogen van de vochtopname. Ook het bijvoederen van gedroogde ananas of papaja – let op: kies voor een kwalitatief product met zo weinig mogelijk toegevoegde suiker – kan de haren beter doen afbreken. 
 
 

Zeldzaam: diarree bij konijnen

Diarree bij volwassen konijnen komt heel zelden voor. Heeft je konijn toch diarree, dan is het meteen heel ernstig en is een dringend bezoek aan de dierenarts absolute prioriteit. Bij heel jonge konijntjes heeft het dikwijls een parasitaire oorzaak, zoals coccidiose. Dit is de belangrijkste doodsoorzaak bij jonge konijnen, wier immuunsysteem nog niet op punt staat, waardoor ze heel snel uitdrogen en overlijden. Bij het ouder worden, ontwikkelt het konijn een zekere vorm van afweer tegen coccidiose.
 
 

Slijmerige keutels

Mucoïde enteropathie is een zéér zeldzame aandoening, die we amper zien in de praktijk. Er komt dan een slijmerige, witte afscheiding uit de anus van het konijn. De oorzaak is helaas nog niet bekend – zowel stress als een onderliggende infectie kunnen aan de basis liggen – maar vaak heeft deze aandoening een dodelijke afloop.
 
 

Dikkedarmkeutels blijven liggen

Als je de dikkedarmkeutels in de ren of in het hok ziet liggen, dan is er meer aan de hand, want normaal gesproken eet het konijn ze allemaal op. Dit zijn mogelijke oorzaken:
 
  • Tandproblemen: pijnlijke tandjes maken het moeilijk om de caecotrofen netjes op te eten aan het achterwerk.
     
  • Overgewicht: het overtollige vet maakt het voor het konijn onmogelijk voorover te buigen om met zijn mond aan het achterwerk te geraken.
     
  • Verkeerde voeding: wanneer het dieet van je konijn te veel eiwitten en te weinig vezels bevat of het dier onbeperkte toegang tot voeding heeft.
     
  • Artrose: door pijn in de rug is het konijn niet mobiel genoeg meer om de beweging naar het achterwerk te maken. 
     
  • Te grote wam: de ‘wam’ of huidplooi onder de kin bij voedsters belemmert de toegang tot het achterwerk.
     
  • Ziekte: het konijn voelt zich fysiek zo slecht dat het niet de energie heeft om de keutels op te eten.
Konijn snuffelt aan zijn achterwerk
Een gezond konijn kan probleemloos aan zijn eigen achterwerk om keuteltjes te eten
Dikkedarmkeutels die niet worden opgegeten, blijven aan het achterwerk kleven, wat vrij snel gaat stinken en zeker in de zomer allerlei ongedierte zoals maden aantrekt. Met alle vervelende gevolgen zoals infecties van dien! Het is dus heel belangrijk dat je bij medische problemen zo snel mogelijk met je konijn naar de dierenarts gaat voor de juiste behandeling.
 
 
Heb je nog vragen over de keutels van je konijn? Stel ze via dit formulier!
 
 

Deel dit artikel

Aanbevolen artikelen