Beestig

Vuurwerktraining is geen garantie op succes

Er bestaan tegenwoordig allerlei CD’s met vuurwerkgeluiden vergezeld van een handig boekje met trainingstips. En ook op het internet vind je in een handomdraai geluidsfragmenten die je kan gebruiken om je hond te leren omgaan met vuurwerklawaai. Het idee is dat je die klanken enkele weken tot maanden voor oudejaarsnacht dagelijks aan je viervoeter laat horen, in het begin op een heel laag volume. Wanneer je hond geen tekenen van stress vertoont, drijf je het volume stap voor stap op tot de opnames uit je luidsprekers knallen zonder dat je hond er nog van opkijkt. 
 
De theorie klinkt heel interessant, alleen … is vuurwerk zoveel meer dan alleen maar wat knallen. Het gaat gepaard met lichtflitsen in allerlei kleuren, zware trillingen in de lucht en een indringende geur die honden honderden keren beter kunnen waarnemen dan mensen. Wanneer de angst van jouw hond te wijten is aan één van die andere onderdelen van vuurwerk (of een combinatie ervan), dan is het goed mogelijk dat hij na je trainingsperiode los doorheen je vuurwerk-CD slaapt terwijl the real thing hem de daver op het blijft jagen.

Met geluiden en lichtflitsen lukt dat misschien nog, maar om luchtvibraties en de geur van verbrand buskruit na te bootsen, kan je bijna niet anders dan met echt vuurwerk aan de slag gaan. Dat is niet alleen verboden, het is ook quasi onmogelijk om er zachtjes mee te beginnen en de druk geleidelijk op te voeren. 
 
 

Kijk naar wat je hond belangrijk vindt 

De kans dat je hond ooit echt zal wennen aan al dat lawaai in de lucht, lijkt dus helaas ongeveer even groot als de kans dat feestvierders voortaan in stilte het nieuwe jaar inluiden. Maar wat kan je dan wel doen voor je hond? Er is er maar één die jou dat kan vertellen: jouw hond zelf. Praten kan hij niet, maar als je goed naar zijn lichaamstaal kijkt, wordt het tijdens een knalnacht meteen duidelijk waar zijn prioriteiten liggen.
 
Laat je hond zelf bepalen waar hij zich het liefst verschanst. Vaak vluchten angstige honden onder een tafel, naar de bovenverdieping of steken ze zich weg in een of ander donker hoekje. Geef je hond de ruimte om zelf te kiezen waar hij zich veilig voelt en maak zijn safe spot eventueel nog wat knusser door er een deken voor te hangen. Haal je hond in geen geval weg uit zijn voorkeursplekje - ook niet als hij ergens ligt waar dat normaal niet mag - want zo ontneem je hem zijn gevoel van veiligheid. Zelf keuzes kunnen maken is enorm belangrijk voor het welzijn van je hond, zeker op zulke momenten van acute stress. 

Je mag je hond steunen met je nabijheid, maar laat ook hier de eindbeslissing over aan je viervoeter. Sommige honden worden liever met rust gelaten, andere blijven angstvallig in de buurt van hun eigenaar rondhangen. En ook in het laatste geval bestaan er verschillende types: er zijn er die letterlijk op hun baasje gaan liggen, andere honden verkiezen contactliggen en nog andere willen in de buurt zijn maar niet aangeraakt worden. Ook hier geldt: observeer je hond en respecteer zijn wensen. Test kort uit of hij een liefdevolle aai apprecieert en neem meteen weer afstand wanneer je hond het hoofd wegdraait, geeuwt, aan de lippen likt of andere afstandsvergrotende signalen laat zien. 
 
 

Welke maatregelen kan je nog meer nemen tijdens vuurwerk? 

Het allerbelangrijkste advies is natuurlijk: laat zien dat je er bent voor je hond. Daarnaast zijn er nog enkele andere zaken om aan te denken wanneer er een vuurwerkavond voor de deur staat: 
 

• Laat je hond niet buiten zonder toezicht (of zelfs zonder leiband)

  Elk jaar opnieuw raken er honden vermist omdat ze tijdens het vuurwerk de benen nemen. Een omheining die hen 364 dagen per jaar netjes binnen de tuin houdt, vormt plots geen obstakel meer wanneer blinde paniek zijn intrede doet. Bovendien onthoudt een angstig dier niet hoe het gelopen is, waardoor het gedesoriënteerd raakt, verdwaalt en in het ergste geval onder een auto terechtkomt. Los van het gevaar op ontsnappen, ben je het ook aan je hond verschuldigd om hem in huis te nemen in tijden van ‘gevaar’. Kom op voor je hond en laat hem die ene nacht binnen slapen, zelfs wanneer hij dat anders nooit doet. Verwacht je vuurwerk op een bepaalde avond? Ga dan niet nog snel even het blokje om. Rij eventueel naar een natuurgebied in de buurt voor een zorgeloze wandeling waar luide knallen ver weg blijven.  
   

• Geef je hond iets om op te eten, als hij dat wil

  Het kan geen kwaad om je hond tijdens een vuurwerksalvo af te leiden met wat lekkers. Snuffelmatten, kauwbotten en andere voederspeeltjes vormen een goede afleiding van wat hem zo bang maakt - op voorwaarde dat je hond niet zó angstig is dat zijn eetlust verdwijnt. Forceer je hond in geen geval en laat hem opnieuw zelf kiezen of hij openstaat voor een verzetje. In het beste geval maakt hij zo op een voorzichtige manier een positieve associatie met vuurwerk.

• Let op voor ‘generalisaties’

  Honden die heel bang zijn, kunnen op een ander moment ook angst beginnen vertonen in situaties die erop lijken. Angst voor één bepaald geluid kan bijvoorbeeld geleidelijk aan uitbreiden naar angst voor andere geluiden, honden die tijdens de avondwandeling met vuurwerk geconfronteerd werden kunnen bang worden in het donker, honden met een onweerfobie gaan al in overlevingsmodus wanneer ze regen horen vallen, enzovoort. Wanneer je je als eigenaar bewust bent van dat risico, kan je je hond beter begeleiden en voorkomen dat hij steeds vaker in paniek slaat. Wees dus aandachtig voor veranderingen in het gedrag van je hond. Kan je er de vinger niet op leggen waar een plotse angst vandaan komt, dan kan het interessant zijn om een hondencoach te raadplegen. 
   

• Vraag medische ondersteuning aan je dierenarts

  In ernstige gevallen kan je aan de dierenarts vragen om een stressreducerend middel voor te schrijven. Let op: geef nooit geneesmiddelen (vb: Vetranquil) die de spieren van je hond verslappen zonder dat hij mentaal ondersteund wordt. Je hond lijkt dan doodbraaf, maar is in werkelijkheid doodsbang zonder zichzelf in veiligheid te kunnen brengen. Tegenwoordig bestaan er gelukkig goede middelen die je hond wél een beter gevoel geven, zonder hem in zijn bewegingen te beperken. 

  
  

Wat met een puppy die nog nooit vuurwerk gehoord heeft? 

Sommige fokkers doen al aan vuurwerk- en/of onweertraining terwijl de pups nog door de moederhond verzorgd worden. Dat werkt het best wanneer de moeder zelf niet bang is van harde geluiden. Ook tijdens de eerste weken waarin je puppy thuis is, kan je je pup gewoon laten worden aan dit soort omstandigheden. Dan moet je wel het ‘geluk’ hebben dat er een onweer of vuurwerk plaatsvindt in de ontvankelijke periode van je hondje: vanaf een leeftijd van 4 weken tot ongeveer 14 weken. 
 
Ook hier geldt: observeer je pup wanneer de gelegenheid zich voordoet en pas je aan aan zijn noden. Slaapt hij lekker door in zijn mandje, maak hem dan niet wakker om ‘het lawaai ten volle te laten binnenkomen’.
 

Hou er wel rekening mee dat ook honden die zich als pup prima gedragen tijdens de luidste vuurwerksalvo’s, op latere leeftijd nog steeds angst kunnen ontwikkelen. Eén negatieve ervaring, bijvoorbeeld een knal vlakbij tijdens het uitlaten, kan al je harde werk voorgoed van tafel vegen. Vermijd dus te allen tijde dat je hond in nauw contact komt met de bron van zulke extreme geluiden, ook al gaat hij er meestal erg goed mee om. Better safe than sorry!