Beestig

De functie van de anaalzakken

Wat dierenarts Rob betreft, mogen de anaalzakken van honden linea recta naar de anatomische prullenbak verwezen worden, want ze kunnen best wat narigheid veroorzaken. Toch zijn die zakjes niet geheel nutteloos: ze helpen je hond voornamelijk met zijn sociale leven. Bij elke ontlasting knijpt je hond zijn anaalzakken leeg en komen er druppeltjes vloeistof op de uitwerpselen te liggen. En omdat elke hond z’n eigen geurtje heeft, kunnen ze elkaar op die manier herkennen wanneer ze tijdens het wandelen aan alle uitwerpselen ruiken die ze op hun pad tegenkomen.
 
Dit is trouwens ook de reden waarom honden aan elkaars kont snuffelen bij wijze van begroeting. Voor ons mensen kan dit gebruik ietwat vreemd overkomen – aangenaam is dat luchtje allerminst – maar voor honden is het de gewoonste zaak van de wereld. Onthoud dus dat het perfect normaal en gezond is dat er druppeltjes uit de anaalzakken van je hond komen, want hij gebruikt het goedje als zijn persoonlijke parfum.

Wat kan er misgaan met de anaalzakken?

Kijk even onder de staart van je hond en neem er een denkbeeldige klok bij: op vier uur en op acht uur ten opzichte van de anus bevinden zich de anaalzakken. Ze worden omhuld door een binnenste en een buitenste kringspier, die ervoor zorgen dat de zakjes steeds netjes leeg geperst worden. Tenminste, als alles goed gaat, want er kan ook een heleboel verkeerd lopen met die anaalzakken: 
 

• De spiertonus van de kringspieren is niet sterk genoeg om de zakjes leeg te knijpen.
   
• De ontlasting is niet hard genoeg om voldoende druk op de zakjes te zetten. 
   
• Het gaatje in de anaalzak waar de vloeistof doorheen moet, zit verstopt. 
   
• De anaalzakken zijn ontstoken (om redenen die voor de wetenschap voorlopig nog onduidelijk zijn).

 
In dat laatste geval zal de samenstelling van de vloeistof veranderen en wat dikker en meer talgachtig worden, waardoor ze niet meer goed kan uitgescheiden worden. Wat het probleem ook is, het anaalzakje zal door de overproductie van vloeistof gaan opzwellen en steeds groter worden, tot het uiteindelijk openscheurt. En ja, dat is even pijnlijk als het klinkt!

Hoe herken je ontstoken anaalzakken?

Wil je voorkomen dat een ontstoken anaalzakje zo vol raakt dat het knapt, dan moet je je viervoeter goed in de gaten houden. Een hond die last heeft van zijn anaalzakken, gaat namelijk overmatig aan zijn achterste likken. Doet hij dit telkens nét wanneer jij niet kijkt? Dan zal je het wel merken aan zijn adem, die dan net zo ruikt als de vloeistof uit de anaalzakken, wat te vergelijken is met de geur van rotte vis. Jep, je kan niet missen … Sommige honden proberen ook van dat vervelende, jeukende gevoel verlost te raken door met hun kont over het gras te wrijven.
 
 

Hoe behandel je ontstoken anaalzakken?

Tijd om je handen uit de mouwen te steken nu! Voel je op de plek waar de anaalzakken zitten – remember, op vier en op acht uur van de anus – een bolletje aan weerszijden? Dan heb je met opgezwollen anaalzakken te maken en maak je best snel een afspraak bij de dierenarts, die de zakjes kan uitknijpen. Geen prettig werkje, en je zoekt als baasje maar beter dekking wanneer je dierenarts aan de slag gaat, want de vloeistof kan tot wel drie meter ver spuiten …

Ben je zelf een beetje handig en zie je er niet tegenop om aan het achterste van je hond te komen, dan kan je dit ook zelf proberen. Je laat dan één vinger in de anus glijden, waarmee je het zakje naar buiten brengt om het vervolgens met duim en wijsvinger leeg te knijpen. Voor wie een anale penetratie toch een brug te ver is, kan je ook de staart van je hond ver naar achteren tillen tot de anaalzakken naar voren komen en je er vanzelf bij kan. Op YouTube vind je een heleboel filmpjes met tutorials die je hierbij kunnen helpen.
 
 

Wat als je hond hier regelmatig last van heeft?

Eens de anaalzakken zijn uitgeknepen, is je hond weer eventjes opgelucht, maar helaas is dit geen garantie dat hij er voorgoed van verlost is. Komt de ontsteking regelmatig terug, dan is een behandeling met antibiotica noodzakelijk. Telkens je hond ontlasting maakt met een gescheurd anaalzakje, wordt de wonde namelijk keer op keer opnieuw besmet door die ontlasting. 
 
Soms kan het nodig zijn dat de dierenarts de anaalzak zelfs volledig verwijdert. Wanneer deze ingreep goed wordt uitgevoerd, zal je hond hier achteraf amper last van ondervinden, op voorwaarde dat jij als eigenaar de wonde wel goed verzorgt en schoonmaakt na elke ontlasting. Bovendien krijgt je hond na de operatie gedurende een tiental dagen een plastic kap of kraag om zijn nek, zodat hij niet aan de wonde kan likken.

Kan je voorkomen dat de anaalzakken opzwellen of scheuren?

Jammer genoeg niet, aangezien je geen invloed hebt op de problemen die tot het opzwellen en eventueel scheuren van de anaalzakken zorgen. Ook voeding of medicatie kan de gewijzigde samenstelling van de anaalzakjes in geval van infectie niet beïnvloeden. Wat wel kan, is je hond een supplement toedienen dat ervoor zorgt dat de anaalzakken beter geledigd worden.
 
Als hondeneigenaar ben je er dus maar beter op voorbereid dat je hond op een dag sowieso weleens problemen zal krijgen met zijn anaalzakken. Soms is hij er na één behandeling weer van af, maar evengoed zijn de zakjes de dag na je bezoek aan de dierenartsenpraktijk alweer opgezwollen. Overleg altijd goed met je dierenarts welke behandeling het meest geschikt is voor jouw hond, zodat hij er zo weinig mogelijk hinder van hoeft te ondervinden.