De panterkameleon brengt kleur in iedere woonkamer. In tegenstelling tot heel wat andere reptielen is dit beestje overdag actief. Gelukkig maar, want zo kan je zijn klimkunsten en camouflages beter bewonderen. Hou er wel rekening mee dat deze kameleon een solitair dier is: het leeft liefst alleen en wordt verder zoveel mogelijk met rust gelaten. Vooral mannetjes kunnen zich agressief gedragen. Probeer hem dus niet te knuffelen en laat hem geen terrarium delen met soortgenoten!
 
 

Oorsprong: waar komt de panterkameleon vandaan? 

De panterkameleon is een hagedisachtige die oorspronkelijk enkel in het wild voorkomt in Madagaskar. Na de ontdekkingsreizen werd hij ook uitgezet op de eilanden Réunion en Mauritius. Hoe hij precies zijn weg vond naar onze woonkamer, blijft onduidelijk.
 

Weetje: waarom veranderen panterkameleons van kleur?

Wanneer je aan kameleons denkt, denk je automatisch aan hun meesterlijke camouflagetechnieken. Ze veranderen zich zogezegd gemakkelijk van kleur bij bedreiging, maar er zit toch iets meer achter. Ten eerste hebben ze van nature al een kleurschakering die past bij hun natuurlijke habitat. Zo gaat de huid van de panterkameleon perfect op in de tropische wouden van Madagaskar. Ten tweede is het zo dat hij wel van kleur kan veranderen, maar dat doet hij niet om op te gaan in het decor. Enerzijds wil hij zo het andere geslacht imponeren en anderzijds wil hij geslachtsgenoten afschrikken, of beter gezegd: overtreffen. Vooral de mannetjes vertonen de meest imposante kleuren. Zo hebben vrouwtjes doffe kleuren wanneer ze beschikbaar zijn en kleuren ze donker wanneer de bevruchting succesvol is.
 
 

Hoe ziet een panterkameleon eruit? 

Lichaamsbouw van de panterkameleon

De panterkameleon heeft een ruwe huid met bobbeltjes. Op zijn beweeglijke ogen na is zijn hoofd vrij onopvallend. Om zijn kop imposanter te doen lijken, blaast hij nu en dan zijn keelzak op. Hij heeft een lang en stevig lichaam dat gedragen wordt door smalle, ranke poten met elk twee tenen. Zijn rug is bedekt met stekels en heeft een gekleurde band die start aan de kop en eindigt bij de staart. Die lange, ronde staart kan zich bovendien helemaal oprollen. De panterkameleon verschilt sterk in grootte afhankelijk van het geslacht. Mannetjes kunnen meer dan 50 centimeter lang worden (inclusief de staart), terwijl een vrouwtje maximaal 36 centimeter haalt. In gevangenschap wordt de groei onderdrukt, waardoor de gemiddelde huiskameleon niet langer dan 40 centimeter wordt. 
 

In welke kleuren komt de panterkameleon voor? 

Zoals bij allerlei diersoorten zijn de mannetjes een pak kleurrijker dan de vrouwtjes. De vrouwtjes zijn vaak lichtbruin met roze en oranje schakeringen. De kleuren variëren steeds afhankelijk van hun streek van afkomst. Daarom dragen kameleons in hun naam ook steeds de plaats van herkomst (locales). Dit zijn de populairste soorten:
 
  • Furcifer pardalis Ambanja Blue: de mannetjes hebben een prachtige blauwe huid met verschillende blauwe tinten. De vrouwtjes hebben een roze/bruine schutkleur. Furcifer pardalis Djangoa heeft een gelijkaardig kleurenpatroon.
 
  • Furcifer pardalis Ambilobe: deze mannetjes hebben een groen/blauw kleurenpalet met rode tinten.
 
  • Furcifer pardalis Masoala: deze mannetjes onderscheiden zich meteen van de andere soorten met hun wit/rode kleuren.
 
  • Furcifer pardalis Valiha: de mannetjes van deze soort kleuren voornamelijk geel en groen.

Wil je graag een kleurrijk huisdier bewonderen in je terrarium? Kies dan voor een mannetje! Naast zijn vaste kleurenpalet kan hij zowat alle kleuren van de regenboog aannemen.
 
 
Furcifer pardalis Ambanja Blue (mannetje)
Furcifer pardalis Ambanja Blue (mannetje)
Furcifer pardalis Masoala
Furcifer pardalis Masoala (mannetje)
 
 

Huisvesting van de panterkameleon

De panterkameleon is van nature gewend aan het tropische klimaat in Madagaskar. Daarom heeft dit beestje een verwarmd regenwoudterrarium nodig. Omdat de panterkameleon een boomklimmer is, moet je terrarium zeker voldoen aan zijn behoefte aan hoogte. De absolute minimumgrootte van het terrarium meet 100 centimeter in de lengte, 60 centimeter in de breedte en 100 centimeter in de hoogte. Verder wordt het terrarium aangekleed met:
 
  • Twee ventilatiesystemen (één aan de voorkant en één aan de bovenkant)
 
  • Een goede afsluiting (zo vermijd je tocht en ontsnappingspogingen)
 
  • Een watervernevelaar (zowel voor de kameleon als voor de planten)
 
  • Een hygrometer (zodat je kan controleren dat de luchtvochtigheid constant 70% tot 90% bedraagt)
 
  • Een uv- en warmtelamp (met uv A- en B-straling)
 
  • Een zonneplaats met grote takken of planten
 
  • Een koelere plaats onder bladeren
 
  • Koele en warme schuilplaatsen
 
  • Klimmogelijkheden (met takken, planten en bladeren)
 
  • Leuke inkleding (goede plantensoorten zijn onder meer Philodendron, Bromelia, Ficus, orchideeën en Aglaonema)
 
  • Een druppelaar (in plaats van een drinkbak)
 
  • Enkel voor de vrouwtjes: een legbak met vochtige bodembedekking (op andere plaatsen is geen bodembedekking nodig; zo vermijd je schimmels)
 
Plaats het terrarium op een stabiele ondergrond tegen een muur. De panterkameleon heeft van nature veel stress en verkiest dus een woonplaats waar hij zo min mogelijk verstoord wordt. Hij functioneert het best met 12 uren licht en 12 uren duisternis per dag - het dag-nachtritme in de buurt van de evenaar. Dat is gemakkelijk te reguleren met uv-lampen voorzien van timers. Ook de warmte wordt aangepast aan dag en nacht: overdag mag de temperatuur oplopen tot +30 °C; ’s nachts mag ze niet zakken onder de +15 °C. Pas op dat je huisdier niet rechtstreeks aan de warmtebron kan, want dan kan hij zich lelijk verbranden! Plaats de lamp in een apart gedeelte, bijvoorbeeld achter een rooster van dik ijzer.
 
 
Furcifer pardalis Ambilobe
De panterkameleon is een prima klimmer (Furcifer pardalis Ambilobe)
 
 

Voeding: wat eet een panterkameleon? 

De panterkameleon is verzot op insecten en het liefst levende. Krekels, sprinkhanen, spinnen en kakkerlakken mag je hem iedere dag voeren. Een volwassen panterkameleon eet gemiddelde vijf gezonde insecten per dag. Vettige insecten, zoals meelwormen en wasmotten, mag hij ook gerust eten, maar slechts om de paar dagen. Ook reptielen zijn vatbaar voor overgewicht! Verder moet hij ook supplementen krijgen in de vorm van vitamine- en mineralenpoeder. In zijn eerste levensjaar voedt je jouw panterkameleon iedere week supplementen, bij een volwassen dier volstaat het om hem slechts om de twee weken extra vitamines te geven. Ververs daarnaast het drinkwater in de druppelaar iedere dag.
 
 

Verzorging: hoeveel tijd heb je nodig om een panterkameleon te verzorgen? 

Een huisdier dat het liefst met rust gelaten wordt, daar kan toch niet zoveel werk aan zijn? Niet helemaal waar, want de panterkameleon vraagt toch een dagelijkse verzorging.
 

Dagelijks

Verwijder iedere dag de uitwerpselen en resterende, dode insecten. Geef de kameleon ook steeds verse, levende insecten. Controleer de gezondheid van je huisdier zelf en zijn terrarium op luchtvochtigheid en temperatuur.
 

Wekelijks

Maak de schuilplekken en takken schoon met een vochtige, hete doek. Kuis de druppelaar goed uit en vul hem opnieuw met vers water.
 

Om de paar maanden

Maak het terrarium om de drie maanden volledig schoon. Dat doe je door de kameleon in een tijdelijk onderkomen te plaatsen. Panterkameleons zijn héél stressgevoelige beestjes, waardoor je de verplaatsing best zo praktisch mogelijk aanpakt. Onze tip: zorg dat het zich op een tak nestelt en neem de tak vast in plaats van het dier. Zijn tijdelijk verblijf mag kleiner zijn, maar is ook voorzien van een warmtelamp, vernevelaar en planten. Je verwijdert alle planten en andere inkleding uit het terrarium en reinigt het volledige terrarium met koud water en een beetje javel. Spoel het terrarium daarna goed uit om alle giftige stoffen te verwijderen. Laat de beglazing goed uitwaaien en drogen voordat je het terrarium opnieuw inricht.
 
 

Eén, twee of veel panterkameleons? 

Een panterkameleon is een solitair dier. In het wild vermijdt hij alle confrontaties met soortgenoten, tenzij er geen andere uitweg is. Dan komt het tot een gevecht. In een terrarium is het dus een kwestie van tijd vooraleer een interactie, oogcontact of aanraking fout afloopt. Kweken met panterkameleons is dus een behoorlijke uitdaging en wordt best overgelaten aan professionele fokkers. Waag je je er toch aan? Informeer je dan goed op voorhand, doe ervaring op door mee te lopen met een expert en plaats de dieren enkel samen in één terrarium wanneer het paringstijd is. Wanneer de daad heeft plaatsgevonden, haal je het vrouwtje ook onmiddellijk weg. Zodra haar huid donker kleurt, is dat jouw sein om te handelen.
 
 
Panterkameleon (vrouwtje)
Een vrouwtje op zoek naar een partner (verder leeft ze volledig solitair)
 
 

Gezondheid: welke ziektes en aandoeningen komen voor bij de panterkameleon? 

In gevangenschap wordt een panterkameleon gemiddeld vijf jaar oud. In het wild zijn het prooidieren die moeten overleven op basis van hun instincten, maar in gevangenschap krijgen ze ook zonder roofdieren te maken met ziektes en kwalen. De meeste ziektes worden namelijk veroorzaakt door een foute leefomgeving of voeding en zijn dus prima te voorkomen! Lees je dus goed in voordat je deze diersoort in huis haalt. Hou je oog open voor deze ziektes en symptomen:
 
  • Metabolic Bone Disease (MBD): door een tekort aan calcium krijgt het dier groeiproblemen. Vergroeiingen, zwakke botten en verdikte gewrichten kunnen uiteindelijk resulteren in verlammingen.
 
  • Hypovitaminose A: een aandoening door een tekort aan vitamine A met verschillende, pijnlijke kwalen, zoals luchtweginfecties, slecht vervellen en een zwakke ruggengraat.
 
  • Hypervitaminose A en D: door een aandoening worden vitaminen A en D niet van elkaar gescheiden en ontstaat er orgaanvergiftiging. Bij een teveel aan vitamine A krijgt de kameleon MBD-symptomen. Bij een overdosis aan vitamine D zwelt het lichaam ongelijk op.
 
  • Nierziekte: de meest voorkomende doodsoorzaak bij panterkameleons, waarbij je huisdier wilt niet meer eten en aanzienlijk vermagert. De ziekte wordt in de hand gewerkt door een slechte luchtvochtigheid en een ongebalanceerd dieet.
 
  • Mondslijmvlies- en tandvleesinfecties: de kameleon kan de bek niet meer sluiten of de tong bewegen.
 
  • Luchtwegen-, sinus- en ooginfecties: slijmen in de neus en mond zorgen ervoor dat de kameleon moeilijk kan ademen. Bij ooginfecties kan hij nog amper zijn ogen openen.
 
  • Inwendige parasieten (zoals wormen, flagellaten en coccidia): het dier is over het algemeen lusteloos en heeft last van bloederige ontlasting.
 
  • Uitwendige parasieten: zoals bloedzuigende mijten en schimmels.
 
  • Onvolledig vervellen: kan verholpen worden met een lauwwaterbad.
 
  • Dystocia of legnood: vrouwtjes die niet paren moeten ook eieren leggen. Voorzie een vochtig plekje vanaf zes maanden oud, zodat zij niet rusteloos moet zoeken naar een goede legplaats.
 
  • Constipatie
 
  • Abcessen 
 
 

Waarop letten als je een panterkameleon koopt? 

Het in huis nemen van een panterkameleon vraagt minder toewijding dan het adopteren van een hond, maar het is toch een grote investering – zeker wanneer het je eerste reptiel is. De kostprijs van een panterkameleon start gemiddeld vanaf 250 euro. En dan moet je ook nog zijn terrarium van de nodige gadgets voorzien. Zo kom je snel aan een aardige som!
 
Verder ben je je bewust van de noden van de panterkameleon. Persoonlijke ruimte, privacy en klimmogelijkheden zijn z’n minimale behoeften. Hij eet graag levende insecten, dus je zal voor de aankoop ook moeten uitzoeken of er een winkel in de buurt is waar je die kan kopen. Spreek ook met een vriend of familielid af dat hij of zij voor je huisdier zal zorgen, wanneer jij er niet bent. Geef duidelijke instructies en typ ze eventueel uit, altijd handig om een spiekbriefje te hebben!
 
 

Nog meer kleurrijke reptielen in huis:

  • Wimpergekko: met dit kleurrijke beestje fleurt je woonkamer helemaal op. De ogen hebben daarnaast ook mooie, lange op-wimpers-lijkende stekeltjes. Je zal hem echter niet al te veel kunnen bewonderen, want het diertje is een echte nachtraaf.
 
  • Korenslang: een jonge korenslang is roodoranje. Naarmate hij ouder wordt, krijgt iedere slang een uniek vlekkenpatroon. Graag eens een slang als huisdier proberen? De korenslang is ideaal voor beginners!
 
  • Halsbandleguaan: één van de grootste reptielen die we in huis mogen houden. Hij heeft twee zwarte banden rond de hals die niet verkleuren. De rest van zijn lichaam kan zowat iedere kleur aannemen.

Deel dit artikel

Aanbevolen artikelen