Beestig

Het is erg belangrijk dat jonge veulens een goede start mee krijgen. Maar soms slaat het noodlot toe. Hoe leuk het ook is om een veulentje te fokken, bij de geboorte kan er vanalles misgaan. Wanneer de moeder het niet overleeft, bijvoorbeeld door een interne bloeding of door koliek, staat het veulen er alleen voor. Soms worden er ook veulens verstoten, door moeders die geen klik maken met hun schattige nageslacht. 
 

Een van de grootste kuddes pleegmerries in België

In zo’n gevallen wordt er in allerijl een pleegmerrie gezocht die de opvoedingstaak kan overnemen. Veulens die zonder moeder opgroeien, zijn later vaak moeilijker in de omgang. Ze hebben immers geen beleefdheidsregels aangeleerd en zien mensen als hun soortgenoten. Daarnaast hebben jonge zoogdieren gewoonweg nood aan de warme liefde die een moeder te bieden heeft, inclusief het zogen van moedermelk. 
 
Om zulke veulens te kunnen helpen, startte dierenarts Katrien Dedecker van DAP Katona tien jaar geleden met het adoptieklaar maken van pleegmerries. Ulai was één van de eerste paarden die ze om die reden aankocht. Op dit moment huisvest de praktijk 26 pleegmerries, meestal ietwat oudere merries die braaf, makkelijk in de hand en bewezen goede moeders zijn. 
 

Hoe maak je een merrie klaar om te adopteren? 

Wanneer het veulenseizoen van start gaat, rond februari of maart, worden drie à vier merries uit de groep in staat van paraatheid gebracht. Dierenarts Isabelle Spreeuwers vertelt hoe dat in z’n werk gaat: “Via een behandeling met geneesmiddelen kunnen we de melkproductie in gang zetten. Wanneer dan een veulen in nood wordt aangemeld, wekken we lichte krampen op bij de merrie waardoor ze denkt dat ze gaat bevallen. Het veulen wordt naar de praktijk gebracht zodat de adoptie kan plaatsvinden. Als de ene merrie vertrekt, wordt de volgende in de groep voorbereid.”
 
“Wanneer Ulai dan zo’n moederloos veulen opmerkt, zie je haar opfleuren”, vertelt Isabelle. “Ze hoeft geen zware dracht of bevalling door te maken, maar geniet wel met volle teugen van haar zorgtaak. Na de adoptie blijven merrie en veulen nog een dag of twee op de praktijk ter controle. Daarna verhuizen ze samen naar de woonplaats van het veulen. Daar kan ze in de toekomstige leefomgeving van haar adoptiekind meedraaien en haar gloednieuwe oogappel opvoeden. Wanneer het veulen enkele maanden later gespeend wordt (wanneer het gescheiden wordt van de moeder), keert de merrie terug naar de praktijk. De rest van het jaar brengen onze paarden door op de weide en moeten ze helemaal niks. Ze mogen hier gewoon paard zijn en worden rotverwend door hun verzorgsters.”

Dankbare eigenaars loven pleegmerries

Dat de veulens dankbaar zijn wanneer ze een nieuwe mama krijgen, ziet Isabelle telkens weer voor haar ogen gebeuren: “Zo’n klein ukje wordt op de grote, koude wereld gezet, vindt geen warmte bij zijn of haar mama en wordt dan ook nog eens getransporteerd naar een vreemde plaats. Dat brengt behoorlijk wat stress met zich mee. Soms worden er ook al wat oudere veulens gebracht die hun moeder alsnog verloren. Maar wanneer ze hier aankomen en de warme huid van hun pleegmerrie voelen, zie je hun stressniveau zienderogen dalen.”
 
Ook de eigenaars kunnen hun geluk niet onder stoelen of banken steken. “Onze merries wonen gedurende enkele maanden bij een nieuw gezin en veroveren daar menig hartje. Soms worden de merries met tranen in de ogen terug naar ons gebracht. Vaak komt de hele familie mee en soms wordt de ex-mama overladen met koekjes bij het afscheid.”
 

Pony’s en ezels

De meeste pleegmerries van DAP Katona zijn grote paarden, de kleinste merrie is een Fjordenpaard. “We proberen wel een match te maken tussen paard en veulen”, duidt Isabelle, “maar met bijvoorbeeld shetlandpony’s is dat onmogelijk. Dan vragen we aan de eigenaar om een andere shetlandmerrie naar de praktijk te brengen die we kunnen klaarmaken en matchen aan het veulen zonder moeder. ”
 
Soms vinden er ook heel bijzondere adopties plaats in de praktijk: “Ooit kregen we hier een tweeling binnen, een heel uitzonderlijke gebeurtenis bij paarden. Meestal halen tweelingen de geboorte niet en worden ze reeds vroeger afgedreven en ook dit keer was het misgelopen, want de moeder overleefde de bevalling niet. We hebben de twee veulens niet bij één, maar bij twee pleegmama’s geplaatst zodat ze op de allerbeste verzorging konden rekenen. We kregen ook eens de vraag om een ezelveulen te laten adopteren, dat gebeurde wél door een van onze paarden. Ondertussen is onze expertise zo groot dat we nergens voor terugdeinzen. Onze merries zijn bekend tot in Nederland, Luxemburg en zelfs Frankrijk.”