Sommige katten hebben er een pootje van weg om letterlijk met je voeten te spelen, want meestal is er vanuit de psyche van de kat geen agressie gemoeid met ‘aanvallen op menselijke ledematen’. Maar hoe goed je kat het ook bedoelt, het kan erg vervelend zijn wanneer je te pas en te onpas getrakteerd wordt op een stel kattenklauwen in je benen. Waarom doet jouw kat dat dan? En hoe kan je haar op andere gedachten brengen? Hoog tijd om nog eens aan de mouw (of broekspijp) van de Katviseur Benjamin Jacobs te trekken voor goede raad.

Oorzaak 1: Gemiste kans tijdens de opvoeding als kitten

De meest voorkomende reden waarom katten soms gretig in menselijke voeten en benen vliegen, ligt in een foutje tijdens de opvoeding. Veel mensen vinden het onweerstaanbaar om kittens te laten spelen met hun blote handen. Wanneer ze nog jong zijn, lijkt dat een heel onschuldig spelletje waar kittens maar geen genoeg van kunnen krijgen. Hun klauwen richten nog maar weinig schade aan en hun beet is nog niet zo sterk: geen kat (of eigenaar) die ondertussen aan de gevolgen op lange termijn denkt. Ook spelen met je voeten terwijl er een dekentje of dekbed tussen ligt is een populair tijdverdrijf onder kittens. 
 
Alleen … leren katten zo dat het oké is om hun klauwen in menselijke handen, voeten en benen te zetten. En wanneer ze uitgroeien tot een uit de kluiten gewassen roofdier van elke kilogrammen zwaar, is dat spelletje helemaal niet meer zo onschuldig. In de praktijk zien we dit gedrag trouwens vaker bij katten die zonder nestgenoten zijn opgegroeid én bij katten die te vroeg bij de moeder zijn weggehaald. Tijdens die eerste twaalf belangrijke levensweken leren ze immers van elkaar hoe hard ze mogen bijten. Is een kitten tijdens het spel net iets te wild en doet het zijn broertje of zusje pijn, dan breekt de andere koudweg het spel af: lesje geleerd! 
 
Op dezelfde manier kan jij je kat met slechte manieren weer op het juiste pad zetten. Zet ze haar tanden en klauwen in jouw vel, roep dan luid en hoog (maar niet boos) ‘AU’, stop meteen waar je mee bezig bent en verlaat de ruimte. Zo communiceer je op een kattige manier dat haar ongewenste gedrag een leuk moment stopzet. Wil je toch graag lekker samen spelen, gebruik dan een speeltje (bijvoorbeeld een hengel of trappelkussentje) om je samen mee te amuseren. 
 
 

Oorzaak 2: Verveling en/of frustratie 

Soms zie je het gedrag ook opduiken bij katten die wél volgens de regels van de kunst zijn opgevoed. Ze bleven bij hun moeder tot op 12 weken, speelden uitgebreid met hun nestgenootjes en kregen nooit de kans om mensenhanden lastig te vallen. En toch zetten ze op een gegeven moment in hun leven de aanval in op hun eigenaar. 
 
Dit type kat heeft vaak een groot jachtinstinct dat onvoldoende getriggerd wordt. Uit verveling of frustratie stelt ze zich op in een hinderlaag om voorbij wandelende mensenbenen ongemerkt te besluipen en te bespringen. Ook dat is op zich een vrij onschuldig spelletje (in de zin dat je kat geen gemene bijbedoelingen heeft), maar het is flink schrikken én kan behoorlijk pijn doen. 
 
Wees dus niet kwaad op je kat, maar geef haar een uitlaatklep om haar natuurlijke instincten gecontroleerd te botvieren. De kans is groot dat haar vervelende gedrag dan verdwijnt als sneeuw voor de zon. Schaf je een stevige hengel aan en speel driemaal daags een jachtspelletje met haar. Verwissel regelmatig haar speelgoedjes om de fun erin te houden en berg ze op in een doos met geurtjes die haar jachtinstinct triggeren. Ook met voerpuzzels geef je haar iets leuks te doen, waardoor ze minder nood heeft aan een confrontatie met jouw ledematen. Katten met een groot jachtinstinct staan vaak ook open om getraind te worden. Zo sla je twee vliegen in één klap: je zet hun hersenen aan het werk (en daar worden ze moe van) én je kan hen gedrag aanleren waar jij wél blij van wordt.
Kitten speelt met voeten
Laat kittens niet met je handen of voeten spelen 
Kat speelt hengelspel
Stimuleer hun drang om te jagen met een hengelspel 
In sommige gevallen kan een tweede, sociale kat in huis soelaas brengen. Dat moet wel met de nodige voorzichtigheid gebeuren: je moet er zeker van zijn dat jouw kat sociaal genoeg is om samen te leven met een soortgenoot, je wil een goede match vinden met een gelijkaardig energieniveau én je moet de tijd vrijmaken voor een stapsgewijze introductie. Een garantie op succes heb je nooit, maar wanneer je je laat bijstaan door een gediplomeerde kattengedragsdeskundige, kan die je helpen om een juiste inschatting te maken. 
 
 

Oorzaak 3: Aangeleerd gedrag om dingen te bekomen 

Sommige katten staan schijnbaar achteloos in de kamer en slaan plots hun klauwen uit wanneer jij voorbij komt gewandeld. Zij zijn meestal niet uit op een spelletje, maar hebben ontdekt dat jij ‘leuke’ dingen doet wanneer ze hun (onaangename) kunstje opvoeren. Misschien zet je hen van de weeromstuit buiten of geef je hen wat lekker natvoer om hen af te leiden, zodat jij verder je ding kan doen. Maar zo begrijpt je kat dat niet: die heeft bekomen waar ze naar op zoek was. Ze legt de link tussen één en twee, en zal in de toekomst vaker op onzachte manier om aandacht vragen. 
 
Of je deze vorm van communicatie toelaat, is een beslissing die je zelf moet afwegen. Vermoedelijk vind je het net iets aangenamer wanneer een kat kopjes komt geven om haar doel te bereiken. Het ongewenste gedrag kan je laten uitdoven door vooral niet in te gaan op dit soort hardhandige avances. Toon je kat dat je schrikt van haar uitval, stop waarmee je bezig bent en wacht tot ze weer rustig is. Doe de deur alleen maar open wanneer je kat rustig voor de deur staat, geef haar natvoer wanneer ze vriendelijk zit te wachten en geef op geen enkele manier positieve aandacht vlak nadat ze je belaagde. 
 
 

Oorzaak 4: Agressie om mensen te doen stoppen met strelen

Wij, mensen, zijn echte ‘contactdieren’. We houden van fysieke aanrakingen en worden intens blij van innige, langdurige knuffelmomenten. En daar zijn onze dieren soms de dupe van, want zij hebben een heel andere inborst. Katten houden doorgaans meer van kortere contactmomenten, zoals een enkele aai over het hoofd. Gaat het strelen te lang door, dan geeft poeslief alvast subtiel aan dat ze liever heeft dat je zou stoppen met aaien: ze zwiept haar staart heen en weer, legt haar oren en/of snorharen wat platter en spant haar spieren aan. Minder oplettende katteneigenaars missen die signalen soms (of negeren ze ronduit), waardoor een kat zich genoodzaakt voelt om duidelijker taal te spreken. Lees: met een scherpe snauw van haar tanden of klauwen. Hoe vaker de lichaamstaal van een kat genegeerd wordt, hoe sneller ze zal overgaan tot agressie om haar bedoelingen duidelijk te maken. In de volksmond krijgt zo’n kat de stempel van ‘valse kat’ opgedrukt omdat ze zonder waarschuwing aanvalt. In werkelijkheid voelen deze dieren zich simpelweg misbegrepen, omdat hun subtiele lichaamstaal telkens opnieuw in dovemansoren vallen. 
 
 

Oorzaak 5: Agressie door pijn of ziekte 

Valt je kat onder geen enkele van de voorgaande categorieën, maar overvalt ze zonder duidelijke context je benen op een agressieve manier (inclusief blazen en/of grommen), dan heeft ze mogelijk pijn of een neurologisch probleem. Laat je kat grondig nakijken door een (gedrags-)dierenarts zodat je haar medische problemen zo snel mogelijk kan aanpakken.

Deel dit artikel

Aanbevolen artikelen