Beestig

 
Wanneer is een paard te dik?

Zoals wij met de BMI of Body Mass Index meten of we een gezond gewicht hebben, wordt voor paarden gebruik gemaakt van de Body Condition Score. Om die score te bepalen, kijk je naar de hoeveelheid vet op de hals, achter de schouders, langs de ruggenwervels, op de ribben, bovenop de billen en bij de staartaanzet. Hou er wel rekening mee dat dit per paard en per ras een beetje kan verschillen. 
 
Het meten van het vetpercentage van een paard doe je op het zicht en op het gevoel. Zo wordt er bijvoorbeeld gezegd dat je de ribben niet mag voelen als je er met de vlakke handen over wrijft, maar wel als je er met twee vingers overheen gaat. Is dat niet het geval, dan is je paard duidelijk te dik. Soms merk je ook dat de manenkam hard is of dat er vetkussentjes naast de staartaanzet zitten. Ook dat zijn tekenen dat je paard met overgewicht kampt. 
 
Twijfel je of je zelfs de juiste inschatting kan maken? Vraag dan zeker de hulp van een dierenarts om de Body Condition Score van je paard mee te beoordelen.

Hoe pak je overgewicht bij je paard aan?

Net als bij mensen kan ook je paard gewicht verliezen door meer calorieën te verbruiken dan op te nemen. Dat kan je bekomen door – kort en simpel gezegd – het aantal calorieën dat je paard binnenkrijgt via de voeding te beperken én door extra beweging toe te voegen aan z’n dagelijkse agenda. 
 
 

Geef aangepaste voeding

Door je paard de juiste voeding én de juiste hoeveelheid voeding te geven, kan je zijn calorie-inname perfect op punt stellen.
 

• Staat je paard op de weide waar hij onbeperkt toegang heeft tot vers gras? Haal hem er dan af of laat hem een graasmasker dragen als je geen andere optie hebt. Met zo’n masker doet je paard er langer over om dezelfde hoeveelheid gras binnen te krijgen. 
   
• Bekijk eens grondig hoeveel kilo hooi jouw paard echt nodig heeft en bied deze hoeveelheid vervolgens aan in hooinetten of slowfeeders. Op die manier hebben ze voortdurend iets te knabbelen, maar doen ze er net als met het graasmasker langer over dan wanneer ze het hooi gewoon los en onbeperkt aangeboden krijgen. 
   
• Neem ook de bijvoeding of het krachtvoer eens onder loep en schrap zoveel mogelijk suiker en zetmeel uit het dieet van je paard.

Er bestaan ook supplementen die je paard kunnen helpen met afvallen, al moet je wel steeds bekijken wat de oorzaak van het overgewicht is. Wordt er veel te veel gevoerd, krijgt je paard standaard het verkeerde voer of staat hij op een kleine paddock met veel te weinig beweging in combinatie met te veel voer? Dan zal een supplement weinig effect hebben. En misschien liggen hormonen wel aan de basis van de gewichtstoename. Een dierenarts kan helpen om vast te stellen of je paard bijvoorbeeld EMS heeft en een voedingsdeskundige kan hier aangepaste voeding of supplementen voor aanraden.
 
Heeft je paard een tijdlang te veel ‘fastfood’ gekregen – lees: veel suikers en/of zetmeel in de voeding – dan kan het z’n neus op den duur ophalen voor gezonde bijvoeding. Denk maar aan kinderen die elke dag McDonald's gewend zijn en dan plots enkel groenten op hun bord krijgen ... Van de ene op de andere dag omschakelen naar een gezond eetpatroon zal niet werken, integendeel: je paard zal misschien zelfs weigeren te eten. Stap voor stap het ongezonde voer afbouwen en het gezonde voer opbouwen is dan the way to go. 
 
 

Zorg voor voldoende beweging

Wandelingen aan de hand zijn het minimum aan beweging dat je paard moet krijgen. Maar om gewicht te verliezen, is het natuurlijk nog beter als er ook dagelijks veel draf en voldoende galop op de planning staat. Door intensievere activiteit krijgt het metabolisme namelijk een echte boost. Cardio voor paarden, zeg maar! 
 
Ook intervaltraining is heel effectief om overgewicht aan te pakken. Je gaat dan een stukje galopperen tot je merkt dat je paard wat moe wordt, waarna je het een tijdje laat stappen om weer op adem te komen en vervolgens weer te gaan galopperen. Dit herhaal je zo’n drie keer. Doe je dit gemiddeld drie keer per week met tussendoor een aantal rustige ritjes met wat meer stap en draf, dan heb je al een heel mooi schema om je paard te laten afvallen.

Wat als aangepaste voeding en extra beweging niet helpen?

Staat je paard al een tijdje op een gezond dieet en neem je hem wat vaker mee op sleeptouw, zodat hij het overtollige vet kan verbranden, maar blijft de weegschaal overgewicht aangeven? Dan is er waarschijnlijk meer aan de hand en schakel je best een gespecialiseerde dierenarts of voedingsdeskundige voor paarden in. Zorg er dan (tijdelijk) even voor dat je de hoeveelheid voeding niet nóg verder vermindert, want dit kan een averechts effect geven wanneer het dier met een hormonaal of medisch probleem zit. 
 
 

Hoeveel moet mijn paard minstens eten?

Te veel is dus zeker niet goed, maar er is natuurlijk ook een gezonde ondergrens als het op de hoeveelheid voeding aankomt. Een paard zou idealiter anderhalf procent van zijn gezonde lichaamsgewicht aan droge stof moeten eten. Het droge stof-percentage in onverpakt hooi ligt meestal tussen 80% en 90%. Reken daar een beetje extra marge bij en je weet hoeveel een paard per dag ongeveer hoort te eten om een gezond gewicht te bereiken of te behouden. Heb je een heel dik paard van 600 kilogram dat eigenlijk 500 kilogram zou moeten wegen? Dan moet je de minimum hoeveelheid voer berekenen op basis van die 500 kilogram.

Is er een toename van obesitas bij paarden?

De voorbije tien jaar komt overgewicht bij paarden inderdaad steeds vaker voor. En eigenlijk zou je kunnen zeggen dat dezelfde oorzaken aan de basis van dat probleem liggen als bij de mens: te veel fastfood en te weinig beweging. Hoezo dan? Veel heeft te maken met het feit dat de meeste paardenweides voorheen koeienweides waren en een veel te rijke voeding bevatten, die helemaal niet geschikt is voor paarden. Daarenboven zijn er steeds meer recreatiepaarden, die veel minder intensief beweging krijgen dan sportpaarden én dan ze eigenlijk zouden moeten om gezond te blijven. De combinatie van beide factoren maakt dat ze effectief sneller dik worden en dat levert steeds vaker problemen op voor hun gezondheid.