Beestig

Oorsprong – waar komt de schapendoes vandaan?

De schapendoes komt uit Nederland, waar hij sinds het einde van de negentiende eeuw gebruikt werd als herdershond - meerbepaald als hoeder van een schaapskudde (maar dat had je vast zelf al verzonnen met zo’n ‘verrassende’ rasnaam). Ook op de dag van vandaag werkt menig schapendoes nog steeds als rechterhand van een schaapsherder. 

Tijdens de Tweede Wereldoorlog ontstond er een bredere interesse voor het ras. Een bekend hondenexpert, P.M.C. Toepoel, begon toen met het gericht fokken van de schapendoes, waarvan er op dat moment niet veel exemplaren meer rondliepen. Gelukkig kon Toepoel het ras uiteindelijk van de ondergang redden en in 1954 werd de rasstandaard van het ‘nieuwe ras’ opgesteld. Het duurde nog tot 1971 eer het ras ook officiële erkenningkreeg. 
 
 

Uiterlijk – hoe herken je een schapendoes? 

De schapendoes is een middelgrote hond met een lange, golvende vacht. Ook aan zijn hoofd heeft deze hond een lange vacht, wat ervoor zorgt dat de kop er breder uitziet dan hij in werkelijkheid is. De vacht valt vaak over zijn grote ogen, die altijd bruin zijn. De schapendoes heeft een korte snuit en hangende oren, die ook voorzien zijn van lange haren. Alle vachtkleuren zijn toegestaan bij de schapendoes, maar de liefhebbers verkiezen blauwgrijze of zwarte honden. 

Dit hondenras heeft geen stevig gebouwd lichaam, maar is eerder slank, met een lang lijf. Bovendien heeft de schapendoes een vrij lange staart, die in rust naar beneden hangt, maar tijdens het lopen hoger gedragen wordt. 
 
 

Grootte en gewicht – hoe groot en zwaar wordt de schapendoes?

De schapendoes is een middelgroot hondenras en bereikt een gemiddelde schouderhoogte van 45 centimeter, waarbij de reuen zoals gewoonlijk wat groter zijn. Het gewicht van zo’n hond ligt rond de 18 kilogram voor reuen, 13 kilogram voor teven. 

Karakter en opvoeding – de schapendoes is een lieve herdershond

De schapendoes heeft heel wat typische karaktereigenschappen van een vriendelijke herdershond. Hij is doorgaans actief, maar niet overdreven. Lange wandelingen en een hobby in de hondensport zal deze avonturier zeker niet schuwen, maar hij wordt allerminst onhandelbaar wanneer het eens een dagje wat minder is. Toch is hij ook een geschikt maatje voor wie hoge toppen wil scheren in de hondensport: deze hond is wendbaar en heeft een bijzonder uithoudingsvermogen. Dat komt goed van pas als je een kudde schapen in het gareel wil houden! Veel schapendoezen houden van doggydance, agility, dogfrisbee of flyball. Probeer zeker eens verschillende sporten uit en zoek naar de juiste match voor jou en je viervoeter! 

Uiteraard is de schapendoes ook zeer intelligent – als herdershond moet hij immers zelfstandig te werk kunnen gaan – en heel gevoelig. Door rekening te houden met zowel de herder als de schapen in de kudde, kan hij in iedere situatie inschatten welke actie hij moet ondernemen.Doorgaans is de schapendoes dus een makkelijke leerling in de gehoorzaamheid of om trucjes aan te leren, op voorwaarde dat je hem geboeid kan houden. Hij is immers slim genoeg om jouw trainingen naar zijn hand te zetten. Met een beloningsgerichte, zachte, doch consequente aanpak leert deze leerling aan sneltempo. Hou zijn brein uitgedaagd met af en toe een puzzel voor honden als afwisseling.  

De schapendoes stelt zich vriendelijk op t.o.v. andere honden en huisdieren, op voorwaarde van een goede socialisatie. Ook met kinderen is hij tolerant en werpt hij zich op als graag gezien speelmaatje. Leer je kinderen wel goed hoe ze respectvol moeten omgaan met honden en laat nooit kinderen en honden alleen. Deze trouwe hond is niet eenkennig en begroet vreemde bezoekers met een kwispel, zolang die niet onverwacht en zonder aankondiging komt binnenvallen. 

Voeding en verzorging – welke verzorging heeft een schapendoes nodig? 

Omdat de schapendoes een lange onder- en bovenvacht heeft, is het belangrijk om je hond een goede vachtverzorging te bieden. Het is aanbevolen om de vacht wekelijks te borstelen om alle losse haren te verwijderen en klitten te voorkomen. Onderschat dit karweitje niet, want de schapendoes heeft zo veel vacht dat je er al snel een uur mee bezig bent. In de ruiperiode is het uiteraard belangrijk om nog vaker te kammen. Je merkt het al: je zal vele uren besteden aan het borstelen van je schapendoes. Daarom is het belangrijk om je hond van jongs af aan om te leren gaan met de borstel. Als je hond netjes stil blijft staan terwijl jij hem kamt, is het werkje eens zo snel gedaan. Hou er ook rekening mee dat je huis waarschijnlijk vaker gepoetst moet worden met een schapendoes in huis, want modderpoten en zand in de vacht komt driedubbel zo hard aan met zo’n lange vacht. 

Ook het haar voor de ogen van de hond groeit onophoudelijk. Knip het regelmatig bij of gebruik een rekkertje om de ogen vrij te houden. Bij veel schapendoezen zitten de ogen verborgen achter een mooie froufrou, dan is het belangrijk om dagelijks te checken of de ogen er nog schoon en gezond uitzien. Je wil niet dat je hond dagenlang met een oogontsteking (of erger) rondloopt! Je kan ook op andere plekken het haar regelmatig bijknippen, zoals op de voetzolen en de haren bij de geslachtsdelen. De dierenarts en de trimmer kunnen je helpen bij dit proces. 

Naast de vachtverzorging heeft deze hond ook gebits- en nagelverzorging nodig. Controleer zowel de nagels als het gebit regelmatig en ga zo snel mogelijk naar de dierenarts als er problemen optreden. Je kan er ook voor kiezen om de tanden van je schapendoes te poetsen. 

Ten slotte is het belangrijk om de oren van je schapendoes meerdere keren per week te controleren, want er blijft al snel vuil hangen in de oorschelpen. Dat vuil verwijder je best met een wattenschijfje. Als je merkt dat je hond vaak met zijn hoofd schudt, eraan krabt of als zijn oren stinken, dan kan hij last hebben van een oorontsteking. Ga dan zo snel mogelijk naar de dierenarts. 

Gezondheid en levensverwachting – voor welke kwaaltjes en ziektes is de schapendoes vatbaar?

De schapendoes is een vrij gezond ras met weinig erfelijke aandoeningen. Er is maar één uitzondering en dat is progressieve retina atrofie. Bij deze erfelijke aandoening verslechtert het netvlies van de hond meer en meer. In eerste instantie leidt die verslechtering tot nachtblindheid, maar in latere stadia kan er volledige blindheid optreden. Helaas is er geen behandeling mogelijk. Gelukkig is progressieve retina atrofie makkelijk op te sporen met een DNA-test, waardoor fokkers de ouderdieren kunnen controleren op de aandoening. Zo hebben hun puppy’s een lagere kans op deze ziekte. Vraag bij een bezoek aan een fokker dus zeker na of hij een combinatie gekozen heeft die oogziektes bij zijn pups voorkomt. 

Waarop moet je letten bij het kiezen van een schapendoes?

Ben jij op zoek naar een hond waarmee je je urenlang kan uitleven tijdens wandelingen of wil je een atletisch maatje in de hondensport? Schrikken de intensieve vachtverzorging en de eeuwig vuile vloeren je niet af? Dan is de schapendoes misschien wel het geschikte ras voor jou. Neem zeker de volgende checklist mee tijdens je bezoek aan de fokker: 
 

• Als een fokker meer dan twee nestjes tegelijkertijd heeft, kan hij onmogelijk voldoende tijd spenderen aan de socialisatie van de puppy’s. Ook een fokker die meer dan twee rassen kweekt is meestal een slecht teken aan de wand. 
   
• Let op de gezondheid van de ouderdieren en de pups. Hoe ziet de vacht eruit? Hebben ze een gezond gewicht? Zijn hun oogjes glanzend? Zijn de oren en neus proper? Zo heb je al een goede indicatie over de gezondheid van de dieren. Vraag na wat de DNA-resultaten zijn van de verplichte test op oogziekten. 
   
• Controleer ook de leefomstandigheden. Leven de puppy’s mee met het gezin? Hebben ze voldoende ruimte om in te spelen en rond te lopen? Hebben ze propere eet- en drinkbakjes? Als je met een broodfokker te maken hebt, zal je merken dat de puppy’s in slechte omstandigheden leven. In zo’n geval denk je misschien dat jij een schapendoes kan kopen om hem te redden uit de situatie, maar in feite hou je enkel die wanpraktijken in stand. Een hond kopen uit medelijden is altijd een slecht idee.  
   
• Als je overgaat tot aankoop is de puppy ontwormd, ingeënt, gechipt en geregistreerd. Ook krijg je belangrijke documenten zoals de stamboom en het vaccinatieboekje van jouw schapendoes mee naar huis. Denk eraan dat dit Nederlandse hondenras vooral bij onze noorderburen gefokt wordt en officieel pas na 15 weken de grens over mag, wanneer hij beschermd is tegen rabiës. 

  
Overweeg ook eens om een bezoekje te brengen aan het asiel. Veel asieldieren zijn al opgevoed en gesocialiseerd, waardoor jij meer tijd kan besteden aan leuke activiteiten met je hond. Bovendien weten de asielmedewerkers alles over hun dieren, waardoor je vast en zeker een perfecte match kan vinden. Ga dus zeker eens langs bij een asiel, wie weet vind je daar wel de schapendoes (of een ander hondenras) van je dromen! 
 
 

Nog meer sportieve hondenrassen:
 

• Bearded collie: het uiterlijk van deze hond en dat van de schapendoes zijn zeer gelijkaardig, al herken je de schapendoes meteen aan zijn golvende vacht. De vacht van de bearded collie is dan wel even lang, maar de haren zijn eerder steil dan golvend.
   
• Australische herder: zijn karakter lijkt heel sterk op dat van de schapendoes. Beide hondenrassen zijn trouw, speels en actief, al is de aussie vaak wat gereserveerder t.o.v. vreemden. Hun uiterlijk is wel erg verschillend, aangezien de Australische herder halflangharig is en niet naar de trimmer moet. Daarom besteed je bij de Australische herder waarschijnlijk flink wat minder tijd met een borstel in je handen.
   
• Nova Scotia duck tolling retriever: dit is ook een erg energiek hondenras. Dit ras kan ook heel goed omgaan met kinderen. Bovendien houdt de Nova Scotia duck tolling retriever enorm van water, dus haal je bikini maar alvast uit de kast om met hem naar de zee te gaan!