Beestig

 
Waarom vertoont je paard ‘koppig’ gedrag?

Koppigheid is in feite een menselijke eigenschap, die je niet zomaar mag projecteren op een dier – ook al doen we dat wel erg graag. Wanneer een paard onverzettelijk blijft weigeren om een bepaalde beweging of oefening uit te voeren, kan dit drie dingen betekenen: 
 

• Hij kan het niet
• Hij begrijpt het niet 
• Hij wil het niet 

 
Vraag je van je paard iets wat heel erg moeilijk is of heeft hij ergens pijn, dan is hij simpelweg niet in staat om te doen wat je van hem vraagt. Logischerwijs zal hij jouw bevelen dan ook niet willen uitvoeren. ‘Niet kunnen’ en ‘niet willen’ hangt dus vaak nauw samen met elkaar. 
 
 

Stap 1: Check de fysieke conditie van je paard

Merk je dat je paard weigerachtig is om met jou mee te werken, zoek dan eerst uit of hij geen last heeft van pijn of ander lichamelijk ongemak. En dat kan best een pittige zoektocht worden. Ligt het aan het zadel, het hoofdstel of het bit? Heeft hij last van zijn tanden, zijn hoeven of een ander lichaamsdeel? 

Zelfs als de dierenarts geen kwaal kan vinden, wil dit nog niet zeggen dat er effectief niets aan de hand is. Blijft de ‘koppigheid’ aanhouden, hou dan zeker in je achterhoofd dat je nooit 100% zeker bent dat je paard fysiek tiptop in orde is. Voor een second opinion laat je je paard best ook eens checken door een gediplomeerd osteopaat of masseur, kortom iemand met een gespecialiseerde kennis en expertise in het bewegingsapparaat van het paard. Zo kom je een stapje dichter bij het uitsluiten van fysieke redenen.
 
 

Stap 2: Verdiep je in de mentale toestand van je paard

Wat er jaren geleden of pas enkele dagen terug met je paard gebeurd is, kan zijn weerslag hebben op zijn huidig gedrag. Is de training in de omgang met mensen in het verleden bijvoorbeeld niet leuk of zelfs ronduit pijnlijk geweest, dan kan een paard helemaal dichtklappen. In de psychologie heet dit ‘learned helplessness’: het paard gelooft dan dat het niet in staat is de situatie te controleren of te veranderen, en zal het in de toekomst dan ook niet langer proberen. Hij denkt dan: dit ga ik niet meer doen, want in het verleden was dit heel vervelend en heeft me dit niks opgeleverd.
 
Vertoont je paard agressief gedrag en gaat hij letterlijk vechten, dan bestaat de kans dat hij zich onbegrepen voelt én dat hij jou niet begrijpt. In dat geval is er sprake van een miscommunicatie en is het aan jou om opnieuw op dezelfde golflengte te raken met je paard.

Verdiep je dus zeker in de lichaamstaal van je paard en probeer de typische stress- en kalmerende signalen te herkennen. Opgelet: die signalen kunnen heel subtiel zijn, zoals het hoofd van je wegdraaien, regelmatig stil blijven staan, onrustig doen tijdens het opzadelen, weglopen als je het halster wil aandoen, veel kauwen, likken of geeuwen … Je kan hiervoor steeds de hulp van een ervaren trainer inschakelen, die niet voor een ‘quick fix’ gaat, maar echt de tijd neemt om samen met jou het gedrag van je paard te leren lezen.
 
 

Stap 3: Vraag je af of je paard jou wel begrijpt

Lijkt er noch lichamelijk, noch mentaal iets aan de hand met je paard? Verplaats je dan eens in het hoofd van je paard: is hij wel in staat om te begrijpen wat jij van hem vraagt? Misschien is de oefening die je van hem verwacht wel iets te complex om in één keer te bevatten. In dat geval kan je proberen om de opdracht op te delen in kleinere, meer behapbare stukjes. Zo denkt hij al snel: hé, dit is makkelijk, dit kan ik wel! Op die manier laat je hem zoveel mogelijk succesmomentjes ervaren, wat zijn zelfvertrouwen een enorme boost geeft. 

Bovendien leert jouw paard zo gaandeweg om opnieuw te leren. Denk eraan: straffen is niet aan de orde! Geeft je paard een fout of onvolledig ‘antwoord’ op jouw vraag? Helemaal niet erg, zolang hij maar probeert. Bij elk stapje in de goede richting geef je hem beter een kleine beloning, zo zal hij zich meer en meer openstellen om weer samen met jou mee te denken. Voor je het weet, is de koppigheid helemaal verdwenen.
 
 

Tot slot: onderneem snel actie

Wacht niet te lang om in te grijpen wanneer je merkt dat je paard weigerachtig gedrag vertoont. Negeer je zijn signalen en dwing je hem toch om iets te doen wat voor hem vervelend is? Dan zal hij al snel een negatieve associatie maken en niet meer geneigd zijn om met jou aan de slag te gaan. Denk dus niet te vlug: ‘mijn paard heeft er gewoon geen zin in’, maar vraag je af waaróm hij er geen zin in heeft en neem de tijd om dit tot op het bot uit te zoeken. Je zal merken dat de samenwerking met je paard hier alleen maar beter van wordt!