Beestig

Waar komt dat ei vandaan?

Als we het even plastisch willen uitleggen, dan kan je de leg van een vogel vergelijken met de menstruatie bij mensen. Ook vrouwen produceren op regelmatige tijdstippen een eitje. Wanneer er geen bevruchting plaatsgevonden heeft, dan is er helemaal niks aan de hand en komen er geen kindjes van. Vogels die alleen in hun kooi zitten, leggen dus uitsluitend onbevruchte eieren waar nooit een kuiken uit zal komen.

Een vogel die een ei legt, da’s goed nieuws voor de eigenaar, want dit wil zeggen dat je je vogel goed verzorgt en dat ze zich goed voelt. Elke gezonde, vrouwelijke vogel kan op een gegeven moment een ei leggen. Legt jouw vogel nooit een ei? Geen nood, dit betekent niet dat je haar verwaarloost of dat ze vruchtbaarheidsproblemen heeft. Sommige vogels produceren jaarlijks hun portie eieren, terwijl andere simpelweg nooit leggen. Veel huiskamervogels zijn doorheen de jaren zodanig gedomesticeerd en vermenselijkt, dat ze geen interesse meer tonen in hun soortgenoten of in de voortplanting, waardoor de leg onderdrukt wordt. En dat is absoluut geen enkel probleem.

Wat heeft jouw vogel nodig om eieren te leggen?

Voor het aanmaken van een ei moet er voldoende calcium in de voeding zitten: enerzijds voor het creëren van de schaal, anderzijds voor het samentrekken van de eileider, zodat het eitje eruit kan geduwd worden. Je kan dit doen in de vorm van grit of gemalen oester- of sepiaschelpen. Om genoeg calcium uit de voeding te kunnen opnemen, heeft een vogel net als wij vitamine D nodig. Dat kan voor huiskamervogels een probleem vormen: vitamine D neem je vooral op uit direct zonlicht en de meeste huiskamervogels komen zelden tot nooit buiten, wat leidt tot een tekort aan vitamine D en legnood in de hand kan werken. 
 
Om dit te voorkomen, kan je je huiskamervogel een keer per week een vitamine D-supplement toedienen via het drinkwater. Je kan hem ook – net als een reptiel – belichten met een uv-lamp, maar dit is wat minder effectief dan een supplement, omdat zo’n lamp slechts adequaat werkt tot een afstand van een halve meter. Bovendien moet je vogel er telkens een half uur per dag onder blijven zitten, wat toch iets omslachtiger is dan wekelijks een paar druppeltjes toevoegen aan het drinkwater.
 
Kan je de vogelkooi dan niet gewoon af en toe wat dichter bij het venster zetten? Dat werkt alleen als je het raam openzet. Glas houdt namelijk uv-licht tegen, dus achter een gesloten raam kan je vogel geen vitamine D opnemen. Dat laat niet weg dat het altijd een goed idee is om in de zomer de kooi met je papegaai, kanarie of andere huiskamervogel af en toe eens buiten te zetten. Ook in de schaduw is er uv-licht, dus de kooi hoeft zeker niet in de vlakke zon te staan. Probeer een plekje te zoeken dat half in de zon, half in de schaduw staat, zodat je vogel kan kiezen. Lukt dat niet, dan kan je altijd een deel van de kooi afdekken met een doek, zodat je vogel toch steeds wat schaduw heeft om te schuilen voor de zon. Let wel op met tocht, want vogels zijn zeer gevoelig aan luchtweginfecties.

Wat doe je met de eitjes?

Da’s een goeie vraag: moet je ze laten liggen of zo snel mogelijk wegnemen? Je kan de eieren in de legperiode best een tijdje laten liggen tot je vogel haar nestje vol gelegd heeft. Als je elk eitje meteen wegneemt, dan zal je vogel blijven leggen tot ze het door haar beoogde aantal bereikt heeft. Bij sommige vogels zijn dat er drie, bij andere vijf of nog meer. Afhankelijk van de soort – en van vogel tot vogel – leggen ze elke dag of om de andere dag een ei. 
 
Is het nestje vol en merk je dat je vogel stilaan doorheeft dat er niets met de eieren gebeurt, dan kan je ze met een gerust hart wegnemen. Zo voorkom je ook dat er eitjes uit het nest kapot vallen op de bodem van de kooi. Zolang de schaal intact is, blijft het rauwe ei beschermd tegen bacteriën, maar eens de eierschaal gebarsten is, zal de inhoud snel bederven. Zo snel mogelijk opruimen, is dus de boodschap! Bovendien kunnen vogels zo van hun eigen eieren beginnen te eten, wat eierpikken in de hand werkt. Eens ze deze slechte gewoonte aangeleerd hebben, is die heel moeilijk weer af te leren. Een extra reden dus om de eieren tijdig weg te nemen uit de kooi – al komt dit fenomeen eerder bij kwekers voor dan bij mensen thuis.

Wat als je vogel niet stopt met leggen?

Houdt je vogel ook bij een vol nest niet op met leggen, dan is dit wel een probleem. Een ei aanmaken is namelijk een energierovende klus voor het lichaam van een vogel. Wanneer ze te vaak een ei moet produceren, raakt haar lichaam al snel uitgeput. Bij valkparkieten komt dit regelmatig voor: zij kunnen wel tientallen eieren kort na elkaar leggen en zijn dan helemaal op. Je kan het vergelijken met de hennen die helemaal ‘leeggelegd’ zijn na een leven als batterijkip. Hoe kan je dit voorkomen?
 

• Je kan je vogel ‘foppen’ door haar te doen geloven dat het winter is, dit wil zeggen: de periode met daglicht verkorten. Je geeft haar bijvoorbeeld tien uur daglicht en de rest van de dag zet je de kooi in een donkere kamer (of je legt er een verduisterende doek over). In de winter hebben vogels geen behoefte aan het leggen van eieren en zullen ze er vanzelf mee ophouden.
   
• In geval van ernstige legproblematieken – zoals bij valkparkieten, maar ook kippen leggen weleens te véél eieren – zal je moeten werken met medicatie. Met een hormonaal implantaatje kan je de leg dan artificieel stopzetten om te voorkomen dat de vogel volledig uitgeput raakt. Na een rustperiode van een half jaar tot negen maanden, waarin hun lichaam kan herstellen, zijn ze er weer bovenop en zullen ze normaal gezien weer aan een normale frequentie eieren leggen.