Katten staan erom bekend hun eigen bontjasje prima te onderhouden. Er gaat geen dag voorbij of ze zitten hun pels netjes in de plooi te likken … Soms zijn ze er zelfs urenlang zoet mee. Heb je dan als katteneigenaar eigenlijk wel werk aan de verzorging van de vacht van je pluizige vierpoter? Toch wel! Voor een grondige wasbeurt kan poeslief dan wel zelf zorgen, voor het voorkomen van klitten en knopen kan ze soms wel wat extra hulp gebruiken – zeker wanneer je een langharig model in huis hebt.

Je kat heeft geen bad nodig!

Katten houden niet van water, dat is algemeen geweten. Gelukkig hoeft je furry friend nooit in bad, dus dat is mooi meegenomen. Je kat heeft namelijk altijd een eigen washandje in de vorm van haar tong en haar voorpoot bij zich. Hygiëne: 10/10! Enkel wanneer ze het zo bont gemaakt heeft dat haar vacht aan elkaar plakt van de viezigheid, kan een lauw sopje wel soelaas bieden … En ook haarloze rassen zoals de Sphynx kunnen zo’n twee keer per maand een wasbeurt met een speciale kattenshampoo gebruiken. Alle andere kattenrassen zijn perfect ‘zelfreinigend’. 
 
Een schone vacht beschermt de huid van je kat en houdt haar lekker warm. Merk je dat je kat zichzelf niet meer wast? Dan is er altijd meer aan de hand. Ga in dat geval zeker eens langs bij je dierenarts, want de kans bestaat dat je kat last heeft van diabetes, nierfalen, tandpijn of artrose. Ook kan je kat door ouderdom of overgewicht wat minder lenig worden, waardoor ze niet meer alle plekjes van haar vacht kan bereiken. Help haar dan gerust een (was)handje en verwijder hardnekkig vuil voorzichtig met een vochtig microvezeldoekje. 
Kat wast zichzelf
Een gezonde kat is perfect in staat om haar eigen vacht schoon te houden

Haarverlies tijdens de rui

Het hangt een beetje af van ras tot ras, maar de meeste katten verliezen het hele jaar rond haren. Heb je een echte buitenkat, dan kan je tijdens de ruiperiodes – in de lente en de herfst – zelfs hele plukjes haar in je huis aantreffen. Helemaal normaal! Ruien of verharen is een natuurlijk proces van je kat om dood haar te verliezen. Omdat katten zichzelf voortdurend schoonlikken, komen er heel wat van die losse haren in hun maag terecht, die na een tijdje een haarbal kunnen vormen. Na het eten van een paar hapjes (katten)gras komt zo’n vervelende haarbal er meestal vlotjes weer uit, maar vooral bij langharige katten kan het wel eens problemen opleveren. Ga je je kat regelmatig kammen tijdens de rui, dan maak je vaak het haarverlies alleen maar erger. Een beter idee: ga wekelijks eens met een microvezeldoek zachtjes over de vacht. Zo neem je de losse haren mee, maar laat je de rest staan. 
 
  

Klitten in de ondervacht

De meeste kattenrassen hebben bovendien een ondervacht, die bij te weinig verzorging kan gaan klitten en jeuk veroorzaken. Bij langharige katten is die ondervacht heel wollig van textuur, waardoor ze sneller klitten vormt en kan ‘vervilten’, en door de lange dekvacht kunnen ze er zelf bovendien niet makkelijk bij met hun tong. Hardnekkige klitten kunnen best pijnlijk zijn voor je kat! In dat geval haal je er best eens een kam of borstel bij.
 
Vroeger was het de normale gang van zaken dat je jouw langharige schoonheid op regelmatige basis liet ‘plukken’ bij een kattentrimmer, maar deze techniek is allesbehalve aangenaam voor je kat. Bovendien verstoor je op die manier de haarcyclus en doe je de hele functie van de vacht – thermoregulatie, huidbescherming en huidflora – teniet. Loopt het de spuigaten uit met de klitten in de vacht van je kat, ga dan op zoek naar een kattentrimmer die met alternatieve, kat- en vachtvriendelijke methoden werkt.
Kat schoonmaken met microvezeldoekje
Door regelmatig met een microvezeldoekje over de vacht van je kat te gaan, help je haar om de dode haren te verwijderen

Vachtverzorging voor dummies

Eerste kennismaking

Hoewel je je kat maar beter niet te vaak borstelt, zal het soms wel eens moeten gebeuren. Wil je je kat leren genieten van het verzorgingsmoment, dan laat je haar best als kitten al voorzichtig kennismaken met de kam of borstel. Zo kan ze rustig wennen aan het gevoel en is de kans groot dat ze zich later, wanneer ze volwassen is, gewillig onder handen laat nemen. Kies altijd een comfortabel plekje uit om je kat te borstelen en zet haar ook wat hoger, op een tafel of het aanrecht, zodat je er zelf makkelijk bij kan. Is je kat wat wantrouwig, aai ze dan eerst uitgebreid voor je de kam of borstel bovenhaalt, zodat ze rustig wordt. Geef je kat ook de tijd om er even aan te snuffelen voor je van start gaat met de verzorging.
 
 

Algemene check-up

Gebruik je vaste wellness-afspraak met je kat ook telkens om haar huid en vacht even te controleren op huidschilfers, kale plekken, wondjes of andere huidproblemen. Ook teken en (uitwerpselen van) vlooien kan je meestal tijdig opmerken en verwijderen als je regelmatig even met een vlooienkam door de kattenvacht gaat.
 
 

Hulp nodig?

Laat je kat het borstelen niet toe? Het is belangrijk dat je je kat niet dwingt zich te laten verzorgen. Probeer het gewoon de dag nadien nog eens opnieuw. Een snoepje kan altijd helpen om haar te belonen wanneer ze netjes blijft zitten zodra je de borstel bovenhaalt. Wanneer het borstelen een probleem blijft, kan je de vachtverzorging best overlaten aan een ervaren kattentrimmer. Soms zit er niets anders op dan je kat te laten scheren wanneer de klitten te hardnekkig zijn om los te kammen. In extremis kan je de ergste klitten ook bij de dierenarts onder een roesje laten verwijderen.
Zwart-witte kat wordt geschoren met tondeuze
Zijn de klitten te hardnekkig? Dan zit er niks anders op dan een stukje van de vacht weg te scheren

Hoe vaak moet je de vacht van je kat borstelen?

De regel is: zo weinig mogelijk. Zowel kort- als langharige katten zijn immers perfect in staat hun eigen vacht te onderhouden. Te véél borstelen is zelfs absoluut geen goed idee. Integendeel, door te regelmatig met de kattenkam of -borstel aan de slag te gaan, kan je de haarcyclus verstoren en het verharen van je kat net verergeren. 
 
  • Heb je een kat met een kortharige vacht, dan hoef je haar in principe nooit te kammen, tenzij ze door ouderdom of ziekte haar vacht niet meer zelf kan verzorgen.
     
  • Bij katten met een langharige vacht kan een wekelijkse kambeurt – met de juiste techniek en het juiste materiaal – nodig zijn, maar enkel wanneer je kat snel klitten ontwikkelt.
   
Tijdens de ruiperiode of bij vriesweer kan het zijn dat je iets vaker in actie moet komen. Wacht niet te lang om beginnende klitten met je vingers of een kam te ontwarren, want ze raken met de dag erger in de war, wat het moeilijker én pijnlijker maakt om ze te verwijderen. Lukt dit al niet meer, dan kan je met een schaartje met afgeronde punten de klit uit de vacht knippen. 
 
 

Welke borstel of kam heb ik nodig?

Het type borstel of kam hangt opnieuw af van de lengte van de vacht van je kat. Belangrijk is vooral dat de kam of borstel geen scherpe tanden of mesjes heeft, want zo snij je de vacht kapot en doe je je kat pijn.
 
  • Voor een kortharige kat gebruik je best met een grovere kam of borstel met korte, afgeronde tanden, zodat je de ondervacht niet beschadigt. Wil je haar vacht extra laten glanzen, dan kan je er na de kambeurt nog eens over gaan met een zachte borstel.
     
  • Een (half)langharige kat heeft een speciale ontviltingskam nodig waarmee je de klitten voorzichtig losmaakt en de vacht weer mooi glad kamt op moeilijke plekjes, zoals achter de oren, onder de oksels en aan de onderkant van de staart. Even naborstelen met een kam of borstel met langere, afgeronde tanden maakt het werkje helemaal af.
Getijgerde grijze kat wordt gekamd en geborsteld
Met een kam kan je klitten ontwarren, met een borstel maak je de vacht weer glanzend
Opgelet: een borstel met synthetische haren is niet geschikt om je kat mee te verzorgen. Zo’n borstel raakt al snel statisch geladen, waardoor je je kat bij elke haal van de borstel een elektrisch schokje – en een idioot punkkapsel – geeft. Ook een te lage luchtvochtigheid in huis kan trouwens voor statische elektriciteit in de kattenvacht zorgen, dus hou die zeker in de winter goed in de gaten en hang indien nodig bakjes met water aan de verwarming. Poeslief zal je dankbaar zijn!
 
 

Deel dit artikel

Aanbevolen artikelen