Het is Week van de Privacy en dat geldt ook voor onze beestige huisgenoten. In België en Nederland is het voor vele huisdieren verplicht om officieel geregistreerd te worden, maar geen zorgen! De gegevens worden beschermd door de ‘new and improved’ privacywet. Maar euh… hoe doe je dat juist, een nieuw huisdier registreren? Pup, kitten, veulen, maar ook biggetjes of een donzig lammetje: ze hebben allemaal een eigen registratieformule. Van chippen tot oormerken: wij zetten graag de registratieregels voor jouw huisdieren(en) op een rijtje.
 

Is je hond of kat al gechipt?

Van plan om een hond of kat (of beide) in huis te halen? Controleer dan zeker of hij/zij gechipt is. Koop of adopteer je een oudere hond of kat? Dan zijn ze waarschijnlijk al eigenaar van zo’n chip en in het bezit van de bijhorende identiteitsdocumenten. Ook jonge pups en kittens hebben een chip nodig voordat ze van eigenaar of fokker wisselen. Honden moeten namelijk al voor ze 8 weken oud zijn gechipt worden, bij katten is dat op de leeftijd van 12 weken. Het is een korte ingreep met een spuitje in de hals en dan mag je alweer naar huis keren. Na 3 weken krijg je de registratiedocumenten in de bus en kan je ze in het vaccinatieboekje (een soort van paspoort) van je hond of kat plakken. Bewaar ze goed! Moest je eens op vakantie willen, dan pak je die papieren best meteen in.
 
Door de nieuwe privacywetgeving krijgen enkel je dierenarts en Dierenwelzijn nog toegang tot de info op de chip. Soms is dat niet genoeg en daarom is het interessant om de gegevens van je huisdier vrij te geven. Denk bijvoorbeeld aan een vermiste hond of kat, dan is het handig dat vrijwilligers van vzw’s of de politie jou zo snel mogelijk kunnen bereiken. Maar hoe maak je juist de gegevens van je huisdier openbaar? Ga naar de website DogID of CatID, geef het chipnummer in (een vijftiencijferige code op het paspoort). Log in en koppel via ‘meer acties’ jouw rijksregisternummer aan de chip van je hond of kat. Met een eID-reader lees je je identiteitskaart in. Gelukt? Vink dan gewoon het vakje ‘publiek’ aan. Moet je janken van al die technische praat? Laat het dan gerust over aan je dierenarts bij de volgende check-up. De ‘publieke gegevens’ zijn dan enkel beschikbaar wanneer je de cijfercode kent. Die kan dan enkel via een chiplezer of via het vaccinatieboekje verkregen worden.
Kat registreren met chip
Een verloren kat of hond met chip vind je sneller terug wanneer je je gegevens vrijgeeft.

Ook paarden, pony’s, ezels en muildieren krijgen een chip

Ook alle paardachtigen zijn voorzien van een chip en een EU-conform paspoort. Je hebt hier wel iets langer de tijd voor: binnen de eerste 12 maanden na de geboortedatum moet je veulen of ezelveulen in België geïdentificeerd zijn (in Nederland is de deadline al op 9 maanden). Je stuurt een ‘identificatieaanvraag’ naar een erkende identificeerder (Belgische identificeerders vind je op deze lijst). Je betaalt dan voor het attest, waarna je officieel het ‘identificatieattest voor paardachtigen’ ontvangt van de Belgische Confederatie van het Paard (BCP). Je kan het aanvraagproces volledig online volbrengen, maar ook via de post kan je de aanvraag starten. Het duurt dan wel een hele tijd langer.
 
Even alle paardjes op een rij gezet, in totaal heb je nu 3 zaken in orde gebracht: een EU-conform paspoort, een chip en een erkenning door de BCP. Een extra document dat je kan aanvragen is een ‘uitsluiting van de slacht/menselijke consumptie’. Dat doe je via een zogenaamd ‘mutatieformulier’. Eens beslist, kan niemand nog terugkomen op jouw beslissing. Een kleine moeite om het geluk én de gezondheid van je paard te verzekeren, want sommige geneesmiddelen mogen niet gebruikt worden bij paardachtigen die later nog geslacht kunnen worden.
 
Voor een al ingeschreven paard verloopt de aanvraagprocedure ietsje anders. Meer informatie vind je daarover op Virbac Belgium en RVO Nederland.
Paard en ezel
Paarden, ezels en andere paardachtigen krijgen een chip met jouw gegevens en hun medische geschiedenis

Oormerken voor schapen, geiten en herten

Deze categorie moet aangemeld worden via de Saniteldatabank, ook bij het houden van maar één schaap, geit of hert. Je vult dit registratieformulier in en stuurt het door naar Dierengezondheidszorg (DGZ). Wanneer goedgekeurd, ontvang je een beslagfiche met ‘beslagnummer’. Die code verschilt per diersoort en is locatiespecifiek. Dat wil eigenlijk zeggen dat je enkel voor die specifieke diersoort toestemming krijgt om ze te houden op de aangegeven graasweide. Zonder beslagnummer is het zelfs niet mogelijk om geschikt voeder voor je dieren aan te kopen! 
 
Helaas, schapenkaas! Met enkel een registratieformulier ben je er nog niet. Zo zijn er nog 2 wettelijke voorschriften waaraan je moet voldoen:
 
  • Oormerken: de algemene regel is dat de dieren twee oormerken krijgen (één aan ieder oor), voordat de identificatie afgerond is. Bij schapen en geiten gebeurt dat ten laatste op 6 maanden, bij herten is er geen einddatum. Er bestaan tegenwoordig ook elektronische oormerken chips: ze worden toegevoegd aan het klassieke oormerk en dienen voornamelijk om het dier gemakkelijk te herkennen. Als hobbyhouder met véél schapen, geiten of herten, kan dit dus handig zijn.
 
  • Register bijhouden: in dit document vermeld je onder andere de gegevens van de decembertelling. Je telt al je weidedieren en dient de resultaten in op het Veeportaal.
 
Vergeet niet dat je jaarlijks een bijdrage van €13 (+ 6% BTW) per beslag zal moeten betalen. Vanaf 5 vrouwtjes komt daar een extra retributie bij per dier. Ook als je geen houder meer bent, maar je beslagnummer is nog steeds actief, moet je bijdragen.
Lammetjes met oormerken
Vanaf het prille, wollige begin krijgen schapen en geiten oormerken.

Runderen hebben dubbele oormerken

Het houden van koeien en andere runderen verloopt qua paperassen ongeveer gelijk met de wetgeving voor schapen. Je schrijft je in op de Saniteldatabank, na de DGZ-check ontvang je een beslagnummer en je houdt een register bij. De veedieren zijn bij aanvang eveneens voorzien van twee oormerken na de geboorte. 
 
Ieder jaar betaal je dan ook een retributie. Om het concreet te maken: je betaalt € 13 (+ 6% BTW) per actief beslag EN € 1,25 (+ 6% BTW) voor elk rund dat aanwezig was in het voorgaand kalenderjaar. Daarnaast lever je ook een bijdrage aan het Sanitair Fonds (FOD Volksgezondheid).
 
Toch zijn de regels iets strikter bij het houden van runderen. Zo zal een DGZ-medewerker je opbellen om een bezoek te regelen. Dit is geheel vrijblijvend, maar wel aan te raden, als je een nieuwe veehouder bent. Zorg ook steeds dat de nodige gezondheidscertificaten in orde zijn.
Koe met oormerk
Een DGZ-medewerker zal je runderen controleren en jou adviseren over hun onderhoud

Niet alle varkens dragen een oormerk!

Een varken houden in je tuin? Dan val je onder de wetgeving voor ‘houders van maximaal 3 gezelschapsvarkens’ (wat een leuke term, vind je niet?). Je meldt je aan op de Saniteldatabank als ‘gezelschapsvarkensbedrijf’, ook al blijven ze in de privésfeer. Zodra je een beslagnummer krijgt, geef je aan wie je bedrijfsdierenarts en plaatsvervangend dierenarts zijn. 
 
Varkens zijn de grote uitzondering op de veedierregel: niet alle varkens moeten een oormerk hebben. Als je ze aankoopt bij een professionele varkenshouder, dan zijn oormerken verplicht. Komen ze van een mede-gezelschapsvarkenshouder? Dan heb je enkel een attest van gezondheidsverklaring nodig. Je kan ook een verplaatsingsdocument aanmaken, maar in de meeste gevallen blijven varkens graag in hun vertrouwde omgeving modderbaden. 
 
Ook voor het houden van gezelschapsvarkens betaal je een retributie. De tarieven vind je hier.
Drie biggetjes
Als hobbyhouder mag je 3 gezelschapsvarkens in je tuin hebben.

Een pootring voor papegaaien, parkieten en zangvogels

Alle vogels in onze huiskamers, tuin of volière hebben een merkplicht. Simpel gezegd, ze moeten allemaal een pootring dragen. Voordat je een ring aankoopt, kijk je best welke maat en welk materiaal (kunststof of inox) je nodig hebt op de KBOF-website (Koninklijke Belgische Ornithologische Federatie). 
 
Voor beschermde soorten, zoals de grijze roodstaartpapegaai, gelden er strengere regels. Zo zijn niet alleen geringd, maar ook eigenaar van een EU-certificaat dat hun herkomst bewijst. Valt jouw huisgenoot onder beschermde diersoorten? Om zeker te zijn, zoek je de wetenschappelijke benaming van jouw gevleugelde huisgenoot op in de CITES-soortenlijst. De vogels in bijlage A zijn beschermd, vogels in bijlage B worden niet meteen bedreigd.
 
 

Roofvogels en uilen: pootring en meldingsplicht of vergunning

Ook roofvogels moeten geringd worden, en zijn afhankelijk van bijlage A of B voorzien van een EU-certificaat. Er is wel een verplichte melding (vanaf 3 tot 10 roofvogels) of omgevingsvergunning (meer dan 10 roofvogels) nodig bij jouw gemeente.
Papegaai met pootring
Siervogels krijgen een pootring…
Uil met pootring
… maar ook roofvogels ontsnappen er niet aan.

Staat je reptiel op de positieve lijst?

Voor reptielen bestaat er een zogenaamde ‘positieve lijst’ in België. Alle reptielen op deze lijst mag je zonder twijfel houden, zoals de korenslang en wimpergekko. Over het algemeen geldt er daarnaast een meldingsplicht, tenzij je een echte reptielfan bent! Vanaf 30 dieren moet je een ‘vergunning klasse 2 aanvragen’.
 
 

Andere populaire huisdieren registreren en identificeren
 

  • Kangoeroes worden ook steeds populairder als knuffelkameraad. In België mag je enkel de Bennett Wallaby (een kangoeroe-achtige) houden. Ze staan op de positieve lijst en er is geen meldingsplicht. Chippen is aangeraden, want deze beestjes durven al eens graag op ontdekkingsreis te gaan. Let wel op: een spring-in-het-veld als de Bennett Wallaby vergt heel wat kennis om goed te onderhouden.
  
  • Alpaca’s en lama’s zijn één van de meest trendy huisdieren in België. De hype kwam redelijk snel opzetten waardoor de wetgeving niet helemaal duidelijk is. Er is een verplichte registratie vanuit de alpacavereniging. Ze worden dan ook gechipt of krijgen een oormerk, dat ligt aan de voorkeur van de fokker.
 
Oef, dat was een hele hoop aan wettelijke registratie-informatie. Zit je nog met vragen? Surf dan zeker naar de websites van Dierengezondheidszorg (DGZ) in België en Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).
Bennett wallaby met baby
Mag het wat exotischer?
Kudde alpaca's
Wat dacht je van een wallaby of alpaca?

Deel dit artikel

Aanbevolen artikelen