Beestig

Oorsprong – waar komt de chartreux vandaan?

De chartreux, ook wel bekend onder de naam ‘kartuizer’, is vermoedelijk afkomstig uit Syrië, waarna ze via handelsroutes tot in Frankrijk is geraakt. In 1920 werd ze in de stad Le Palais op het Franse eiland Belle-Île-en-Mer voor het eerst ontdekt door de zussen Christine en Suzanne Leger, die er een groepje blauwgrijze katten aantroffen. Naast het feit dat de chartreux aangenaam was om naar te kijken, bleken de katten ook heel functioneel te zijn: ze hielpen namelijk om de Franse kloosters muis- en rattenvrij te houden. Volgens verschillende bronnen zou dit het rustige en stille karakter van het ras kunnen verklaren. In 1931 werd de chartreux voor de allereerste keer tentoongesteld tijdens een kattenshow in Parijs en begon het verhaal van de moderne chartreux, zoals we haar vandaag kennen. 
 
Na de komst van de Tweede Wereldoorlog volgde er een moeilijke periode voor het ras. Er waren slechts enkele fokkers en kartuizers over, waardoor men ze begon te kruisen met andere rassen zoals de Perzische kat, de Britse korthaar en de Blauwe Rus. Pas jaren later werd de kartuizer opnieuw naar de originele rasstandaarden teruggebracht. Sindsdien werden de katten, dankzij hun intelligente, zachtaardige karakter en hun schitterende, wollige vacht, razend populair in Frankrijk. 
 
 

Uiterlijk – hoe herken je een kartuizer? 

Je kan een chartreux herkennen aan haar korte vacht met een blauwgrijze kleur en een zachte, wollige textuur. De kleuren van de vacht mogen variëren van licht blauwgrijs tot donker blauwgrijs, maar de voorkeur gaat uit naar een zo licht mogelijke tint. Haar kop heeft de vorm van een omgekeerd trapezium: smal bovenaan en breder onderaan. Ze heeft een erg uitgesproken, hoekige snoet met een set gele tot koperkleurige ogen, waarvan de buitenste ooghoek iets de hoogte in gaat. Hierdoor lijkt ze steeds te glimlachen, een trekje waar ze in Frankrijk haar bijnaam ‘de lachende kat’ aan te danken heeft.
 
Haar oren staan hoog op het hoofd en zijn middelgroot. Katers kan je herkennen aan hun uitgesproken, volle katerwangen. In het algemeen is de kartuizer vrij gespierd en atletisch gebouwd, met opvallend kleine, fijne pootjes die net iets te kort lijken voor haar lichaam. Hierdoor lijkt haar lengte soms disproportioneel lang in vergelijking met haar hoogte.
 
 

Grootte en gewicht – hoe groot en zwaar wordt de chartreux?

Een kartuizer is stevig gebouwd en weegt gemiddeld tussen de 5,5 en 7,2 kilogram. Met een lengte van 23 tot 28 cm heeft ze de ideale grootte. 

Karakter en opvoeding – de kartuizer, een kat die ook wel eens een hond wil zijn

Net zoals haar vacht, is ook het karakter van de chartreux heel erg zacht. Het zijn echte mensenvrienden en ze doen niets liever dan de hele dag knuffelen met hun favoriete baasjes. Ze voelen zich snel thuis en kunnen zich makkelijk aan je hechten. Als je op zoek bent naar een kameraadje om ’s avonds bij je op schoot te kruipen, ben je bij hen aan het juiste adres! Dankzij hun rustige en zachtaardige karakter is dit ras uiterst geschikt om met kinderen om te gaan. Om zowel kind als kat gelukkig te houden, blijft het wel belangrijk om je kinderen op een verantwoordelijke manier met hun speelkameraadje te laten omgaan. Ook met andere katten kan de chartreux het goed vinden en zelfs honden vormen voor hen geen enkel probleem. 
 
Naast haar grote aaibaarheidsfactor, kan de kartuizer ook speels uit de hoek komen. Zo staat ze er bijvoorbeeld om bekend af en toe een identiteitscrisis te ondergaan en speeltjes te apporteren, net zoals een hond. Met een chartreux in huis zal je je dus ongetwijfeld niet vervelen! 

Net omdat het ras zo intelligent is, is het belangrijk om hen voldoende uit te dagen. Kies je ervoor om je chartreux niet naar buiten te laten gaan, dan is het noodzakelijk om haar binnenshuis genoeg prikkels aan te bieden. Zorg er daarom voor dat er bijvoorbeeld verschillende klim- en krabmogelijkheden zijn of dat je kat zich ergens kan verstoppen. Bij een gebrek aan prikkels zullen ze zich namelijk nogal snel vervelen, wat hun gezondheid niet ten goede komt. Omdat de chartreux zo graag gezelschap opzoekt, kan je misschien overwegen om een speelkameraadje aan te schaffen.
 
 

Voeding en verzorging – welke verzorging heeft een chartreux nodig? 

Om de prachtige vacht van je chartreux mooi en wollig te houden, kan je deze best iedere week een keertje borstelen. Tijdens de ruiperiode wordt het aangeraden dit zelfs twee tot drie keer per week te doen. Door de vacht regelmatig te kammen, vermijd je dat er klitten ontstaan en blijft hij in goede conditie. Bovendien versterkt je wekelijkse kamsessie de emotionele band met je kat; win-win dus! Het is hierbij aan te raden om een kam te gebruiken in plaats van een borstel, om zo de wollige textuur van de vacht ten volle te behouden. 
 
Omdat de chartreux extra gevoelig is voor bepaalde nierproblemen, is het belangrijk om voor voeding met zo weinig mogelijk alkaline te kiezen. Daarnaast moet ze op ieder moment toegang hebben tot vers drinkwater. Als ze niet genoeg water drinkt, wordt haar urine geconcentreerder en kunnen er kristallen ontstaan. Indien dit het geval is bij jouw kat, kan je overwegen om over te gaan op natte voeding, zodat ze toch voldoende vocht binnenkrijgt. De chartreux beschikt over een relatief gedrongen en gespierde lichaamsbouw en heeft aanleg voor overgewicht, dus doseer haar porties goed.

Gezondheid en levensverwachting – voor welke kwaaltjes en ziektes is de kartuizer vatbaar?

De chartreux wordt gemiddeld tussen 11 en 15 jaar oud. Bij het ras komen verschillende erfelijke aandoeningen voor waarmee je rekening moet houden vooraleer je er eentje aanschaft:
 

• Hartproblemen: de kartuizer loopt het risico op meerdere erfelijke hartaandoeningen met een verminderde conditie, kortademigheid of zelfs een plotselinge dood als gevolg.
   
• Nierfalen (PKD): het ras is relatief gevoelig voor de ontwikkeling van cystenieren, waardoor de nieren worden aangetast en het lichaam zichzelf bijgevolg zal vergiftigen. De kat zal hierdoor ziek worden, vermageren en uiteindelijk langzaam sterven. 
    
• Blaasgruis: de chartreux is gevoeliger voor het vormen van blaasgruis, waardoor ze een verhoogd risico lopen op problemen zoals blaasontstekingen, moeilijkheden met plassen of het plassen op ongewenste plaatsen.      

  
                                                                                                                                                                                       

Waarop moet je letten bij het kiezen van een chartreux?

Nu je alles weet over de chartreux en je niet kan wachten om er zelf ook eentje in huis te halen, lijsten we even op waarmee je rekening moet houden bij het kiezen van je nieuwe kattenvriendje. Net zoals bij alle andere rassen, is het belangrijk om enkel dieren bij professionele fokkers aan te kopen. 
Waarop moet je dan letten bij het bezoeken van een fokker?
 

• Check de algemene levensomstandigheden waarin de moeder en haar kitten zich bevinden. Hebben ze voldoende eten en drinken? Hebben ze voldoende bewegingsruimte? Zien ze er gezond uit? 
   
• Goede fokkers laten de kittens pas gaan wanneer ze 12 weken oud zijn. Indien ze te vroeg bij de moeder worden weggehaald, kunnen er later verschillende gedragsproblemen ontstaan. 
   
• De fokker kan zowel het stamboek als de medische documenten van de ouders en de kittens laten zien. 
   
• Een fokker heeft best niet meer dan twee nestjes op hetzelfde moment, zodat alle kittens voldoende zorg en aandacht krijgen. 
   
• In het beste geval maakt de fokker deel uit van een van de grote fokverenigingen van de chartreux of kartuizer. 

  
Ben je nog op zoek naar een chartreux of kartuizer? Ga eens langs bij een asiel of een andere herplaatsingsorganisatie in de buurt. Wie weet zitten daar nog enkele lachende (of andere) katten te wachten op een nieuwe thuis.