Beestig

 

Wat bepaalt het karakter van je kat? 

Of een kat aanhankelijk is of eerder wat omzichtiger omgaat met haar menselijk personeel, heeft in de eerste plaats met genetica te maken. Zo zou het vriendelijke karakter van een kat hoofdzakelijk via de mannelijke lijn doorgegeven worden. Maar aangezien de vaderkat meestal niet erg aanwezig is in het plaatje, valt het moeilijk te voorspellen wat voor type kat je in huis zal halen. 
 
Gelukkig kan de fokker, het asielpersoneel of het opvanggezin met een goede opvoeding en tijdige socialisatie ook veel invloed uitoefenen op hoe de kat met (andere) mensen én katten omgaat. Al speelt de factor geluk natuurlijk ook steeds een rol in dit verhaal. Heeft de kat op een bepaald moment in haar leven een negatieve ervaring meegemaakt, dan zal ook dit onvermijdelijk zijn sporen nalaten. Kortom, het is een gevarieerde cocktail van factoren die bepaalt of een kat schuw of sociaal wordt. Net als bij mensen, eigenlijk! Verwachten dat je nieuwe kat een exacte kopie zal zijn van je vorige kat, is dus ijdele hoop.
 
 

Het belang van de achtergrond

 

Kies je een kitten van een fokker of particulier?

Haal je een kitten bij een professionele fokker of cattery, dan zal je altijd gevraagd worden om op voorhand enkele keren langs te gaan om de katjes te ontmoeten. Je kan dan ook kennismaken met de moederpoes, en zelfs de vaderkat zien als die nog aanwezig is. Voor een nestje bij particulieren gaat het eigenlijk net zo. Let er wel altijd op dat de katjes lang genoeg bij de moeder blijven voor je er eentje mee naar huis neemt. Katten die te vroeg uit het nest weggehaald worden, hebben niet dezelfde ‘opvoedingskansen’ gehad. Meer nog, het is bij wet verboden om kittens jonger dan 12 weken oud te adopteren en met goede reden! Sommige fokkers kiezen zelfs voor een langere periode.

De belangrijkste socialisatieperiode valt tijdens de eerste vijf tot zeven weken van het jonge kattenleventje. Op die leeftijd kennen kittens de emotie ‘angst’ nog niet, omdat ze op dat moment onbevreesd de wereld moeten verkennen. Komt een kitten in deze periode met onvoldoende verschillende mensen in contact, dan is het waarschijnlijk dat ze op latere leeftijd ook schuwer van karakter zal zijn. Zeker voor katjes die zonder hun moeder opgroeien en met de papfles gevoed worden, is het essentieel dat meerdere mensen hen oppakken, voeden en verzorgen. Met slechts één ‘opvoeder’ leren ze immers niet dat andere mensen ook oké zijn. Is de socialisatieperiode niet helemaal verlopen zoals het moet? Weet dan dat er technieken bestaan om een jong katje te hersocialiseren, maar dit doe je beter niet op eigen houtje. Een kattengedragsexpert kan je hier perfect bij begeleiden!
 
 

Adopteer je een kat uit een asiel of bij een opvangorganisatie?

Wanneer je een kat uit een asiel adopteert, dan heb je meestal geen informatie over de achtergrond en de eerste levensweken van het dier. In dat geval kan je op voorhand moeilijk voorspellen hoe de kat zich bij jou thuis zal gedragen. Dan is het dus zaak om de kat goed te observeren wanneer je ze gaat bezoeken. Komt ze spontaan naar je toe of neemt ze eerder wat afstand? Laat ze zich meteen aaien of heeft ze wat meer tijd nodig om te ontdooien? Op basis van haar gedrag in het asiel of bij het opvanggezin kan je wel min of meer inschatten hoe haar karakter in elkaar zit. 

Zal je adoptiekat bij thuiskomst ook daadwerkelijk die aanhankelijke schootkat zijn waar je van droomt? Dat blijft jammer genoeg altijd koffiedik kijken. Heb je die verwachting wél, dan zal je die eventueel wat moeten bijstellen … of toch kiezen voor een specifieke raskat van een fokker. Sommige rassen staan bekend om hun ‘knuffelgehalte’, zoals de ragdoll, of om hun behoefte om heel aanwezig in de buurt van hun baasje te vertoeven, zoals de Maine Coon en veel oosterse rassen. Adopteer je daarentegen een kat om haar te redden uit kat-onwaardige omstandigheden en haar een beter leven te gunnen, dan neem je het onvoorspelbare karakter al wat makkelijker voor lief. Heel belangrijk dus: stel je verwachtingen op punt voor je een kat uitkiest!
 
 

Hoe kan je een schuchtere kat toch ‘ontdooien’?

Ben je bang dat je een kat in huis zal halen die op jonge leeftijd een trauma heeft opgelopen of een degelijke socialisatie heeft gemist? Dan kan je hier helaas niet zo veel aan doen, tenzij met een enorme hoeveelheid engelengeduld. Weet echter wel dat dit echt een minderheid van de katten uitmaakt. In de meeste gevallen hoef je niet te vrezen dat ze zich de rest van haar leven ergens onder een kast of bed zal verstoppen. Deze tips kunnen je helpen om je kat op haar gemak te stellen:
 
 

Gun je kat voldoende tijd

Het is niet abnormaal dat de eerste weken bij je thuis wat moeizaam verlopen. Katten zijn gewoontebeestjes en hebben vaak wat tijd nodig om te wennen aan een nieuwe omgeving. Per slot van rekening weten ze op voorhand niet dat ze gaan verhuizen, dus wanneer ze plots van hun vertrouwde wereld naar een volledige nieuwe plek getransporteerd worden, is dat best even schrikken. Kruipt ze in een eerste reflex onder het bed of in een kast, laat haar daar dan maar rustig zitten tot ze zelf klaar is om eronderuit te komen en de nieuwe omgeving op eigen tempo te ontdekken. Ga haar ook niet oppakken of strelen wanneer ze duidelijk maakt dat ze hier geen boodschap aan heeft, want zo maak je de situatie alleen maar erger.

Zorg voor vertrouwde geuren

Katten hebben een scherpe neus en houden van geuren uit haar vertrouwde omgeving, die hen tot rust kunnen brengen. Vraag dus zeker aan de fokker of het asiel om bijvoorbeeld een dekentje of handdoek uit haar oude mandje mee naar huis te mogen nemen, zodat ze haar eigen geur – of die van de moederpoes – herkent. Zo heeft ze een houvast die haar helpt met de verandering, net zoals wanneer je een nieuwe kat introduceert in je huishouden.
 
 

Negeer je kat zoveel mogelijk

Je kat zal vooral angstig zijn omdat ze weinig controle over haar situatie heeft. Als jij haar de hele tijd in het middelpunt van de belangstelling zet en achter haar aan gaat om haar te aaien of te knuffelen, dan heeft je kat geen flauw idee wat te verwachten. Negeer je een schichtige kat daarentegen zoveel mogelijk en laat je haar gewoon met rust zodat ze ‘kat’ kan zijn? Dan zal ze al snel inzien dat er geen reden is om bang te zijn voor jou. Meer zelfs: hoe meer je haar met rust laat, hoe makkelijker je kat het zal vinden om zelf op haar eigen tempo naar je toe te komen. Blijf in dat geval rustig en probeer haar niet te veel te betuttelen, maar reik je hand voorzichtig naar haar uit zodat ze al even kan snuffelen of zelfs een kopje kan geven. 
 
 

Wees onopvallend aanwezig

Blijft je kat heel schichtig en kruipt ze voortdurend weg om zich te verstoppen? Dan kan het helpen om gewoon ergens in dezelfde ruimte op de grond te gaan zitten om een boek te lezen, op je laptop te werken of wat yoga-oefeningen te doen. Jij doet jouw ding en zij het hare, zonder dat je aandacht aan elkaar moet schenken. Je moet er met andere woorden gewoon ‘zijn’. Zo kan je kat wennen aan het idee dat jij aanwezig bent in huis, zonder dat ze bang voor jou moet zijn. 

Maak geen oogcontact

Zie je dat je kat nog wat angstig is, maak dan zo weinig mogelijk oogcontact, want dat kan erg bedreigend zijn voor haar. Wil je je nieuwe huisgenoot toch eens aankijken, knipper dan heel langzaam met beide ogen tegelijk naar haar en kijk daarna meteen weer weg. Krijg je hetzelfde gebaar weer terug? Dan heb je haar vertrouwen waarschijnlijk al voor een stukje gewonnen en zit het wel snor voor de toekomstige band met je kat.
 
 

Doe spelletjes met je kat

Om de band met je kat op te bouwen, is samen spelen onontbeerlijk. Heb je een schuwe kat, dan gebruik je hiervoor idealiter een lange hengel. Zo creëer je genoeg afstand tussen jou en je kat, maar kan er toch voldoende interactie plaatsvinden. Op den duur zal je kat het spelen als prettig ervaren en vanzelf wel wat dichterbij komen.
 
 

Aanvaard je kat zoals ze is

Katten zijn eigenwijze beesten met een koppig karaktertje. Hou er dus rekening mee dat sommige katten – en zelfs meer dan we denken – gewoon niet graag geaaid worden, ondanks dat ze goed gesocialiseerd zijn. Niet elke kat is een aanhankelijke knuffelpoes en misschien zal de jouwe dit ook nooit worden, wat helemaal oké is. Je kan dus maar beter accepteren én respecteren dat je kat is wie ze is. En trouwens: misschien wordt ze niet zo graag geaaid, maar dat wil nog niet zeggen dat ze niet kan genieten van jouw aanwezigheid!