De appaloosa is een prachtig en uniek paard, zowel vanbinnen als vanbuiten. Met zijn unieke vacht vol stippen en zijn vriendelijke, zachte karakter verovert hij de harten van iedere paardenliefhebber ter wereld. Deze eyecatcher is bovendien van alle markten thuis en kan ingezet worden in verschillende paardensporten. Heb je weinig tijd? Denk dan goed na vooraleer je beslist een paard aan te kopen. Ieder paard verdient het om elke dag op tijd gevoederd te worden, in een schone stal te slapen en vertroeteld te worden. Kan je dat niet opbrengen, dan wacht je beter nog even met een paard in huis te halen.

Oorsprong – waar komt de appaloosa vandaan?

Appaloosa’s zijn afkomstig van Noord-Amerika waar ze omstreeks het jaar 1600 voor de eerste keer gezien werden door enkele Spaanse ontdekkingsreizigers. Niet veel later werd het ras ook door een stam Indianen, de Nez Perce, ontdekt. Zij begonnen ermee te fokken en noemden hen ‘Palouse paarden’, verwijzend naar het Palouse River gebied waarin ze leefden. Het was pas later dat de naam ‘appaloosa’ in gebruik raakte. 
 
Eind 1870 vond de beruchte poging van de Amerikaanse regering plaats om het land van de Indianen in te nemen. Het appaloosa-ras kreeg gedurende deze periode zware klappen te verwerken. Vele paarden werden gestolen of zelfs vermoord. Pas vele jaren later, in 1930, werd het ras opnieuw leven in geblazen en richtte men in 1938 de Appaloosa Horse Club op. 
 
Tegenwoordig wordt vaak elk paard met stippen aangeduid met de term ‘appaloosa’, maar in dit artikel behandelen we wel degelijk het appaloosa-ras. Wat alle paarden van dit ras met elkaar gemeen hebben, is de panterbonte kleur (die dus vaak verward wordt met appaloosa als kleur). 
blanket appaloosa
Appaloosa met blanket patroon

Uiterlijk – hoe herken je een appaloosa? 

De appaloosa is een klein paard met een vrij gedrongen lichaamsbouw. Het heeft een edel, fijn hoofdje en twee beweeglijke oren. Paarden van dit ras staan erom bekend een dunne staart en manen te hebben die zijdezacht aanvoelen. Hun hoeven hebben meestal een lichte kleur met donkere strepen erop. 
 
De vacht van een appaloosa bestaat uit een basiskleur met daarop hun kenmerkende vlekken. Deze stippen komen voor in verschillende patronen, afhankelijk van de genetische aanleg van het paard. Het stippenpatroon wordt bepaald door het LP-gen, en de variaties aan witpatronen door het PAT1-gen. Enkele van de meest voorkomende patronen zijn:
 
  • Snowflake: een donkere vachtkleur met lichte (vaak witte) stippen
 
  • Blanket: een donkere vacht met witte lendenen, eventueel met donkere stippen
 
  • Varnish: de afwisseling van donkere en witte haren vormt samen een marmerachtig patroon
 
  • Few spot: witte basiskleur met slechts enkele, kleine stippen
 
  • Leopard: een witte vacht met donkere stippen
 
  • Snowcap: de achterhand is wit en de voorhand gekleurd met kleine stippen
 
  • Frost: gelijkaardig aan varnish, maar de vacht is roankleurig. 
 
Soms is het onduidelijk of je echt met een appaloosa te maken hebt of niet, omdat er zo weinig stippen zijn. Dan kunnen enkele andere kenmerken soelaas bieden: de verticaal gestreepte hoeven en de gespikkelde mond en geslachtsdelen. Bovendien is de appaloosa een van de weinige paardenrassen waarbij de sclera, de buitenste witte laag van het oog rond de iris, duidelijk zichtbaar is. Normaal gezien kan je dit enkel waarnemen wanneer een paard met zijn ogen rolt, maar bij appaloosa’s is de sclera altijd zichtbaar. 

 

Stokmaat van de appaloosa

Appaloosa’s zijn paarden van een eerder klein formaat: hun gemiddelde stokmaat ligt tussen de 142 en 162 centimeter
leopard appaloosa
Appaloosa met het leopard patroon   
close-up appaloosa
De ‘sclera’ is erg duidelijk zichtbaar bij deze fewspot appaloosa 
 

Karakter en opvoeding – de appaloosa is een loyale metgezel

De appaloosa is een echte lieverd. Hij heeft een vriendelijk en zachtaardig karakter en werkt graag voor zijn ruiter. Deze paarden zijn loyaal en bijzonder veelzijdig. Je kan ze terugzien in verschillende paardensporten zoals endurance, western, veedrijven, rodeo’s… maar ook de klassieke, Engelse rijstijl heeft geen geheimen voor hen. Niettemin zal je de appaloosa in sporten zoals jumping of dressuur niet snel op de hoogste niveaus tegenkomen, waarschijnlijk omdat dit type paard eerder door recreanten wordt aangekocht.
 
Paarden zijn kuddedieren pur sang en horen dus samen bij andere soortgenoten. Houd daarom nooit één paard, maar zorg ervoor dat ze het gezelschap hebben van andere paarden. Kleine pony’s zoals de Shetlandpony of het miniatuurpaardje zijn de ideale gezelschapsdieren en kunnen zelfs mee op verplaatsing. 

 

Voeding en verzorging – welke verzorging heeft een appaloosa nodig? 

Het standaarddieet van een appaloosa bestaat, net zoals dat van andere paarden, uit kwaliteitsvol ruwvoer, regelmatige weidegang en een balancer met vitaminen en mineralen.  Af en toe een gezond snoepje of een wildplukbuffet vormt een traktatie waar geen paard zijn hoofd voor omdraait. Ook appaloosa’s vinden het heerlijk om urenlang te grazen op de weide. In de lente en zomer maakt gras dan ook een groot deel uit van hun dagelijkse voedingsinname. Let wel op: sommige planten en bloemen zijn giftig voor paarden! Doe dus zeker een grondige inspectie van de omgeving, vooraleer je jouw paard op de weide zet.
 
De rest van de verzorging bestaat uit het dagelijks verwijderen van mest uit de stal en van op de weide, het nakijken van de omheining en het bijvullen/verschonen van de drinkbak. Eenmaal per week mest je ook de volledige stal grondig uit. Verder borstel je regelmatig de manen en vacht en krab je de hoeven uit. Om hoefproblemen te voorkomen, maak je om de 6 à 8 weken een afspraak met de bekapper. Vraag tijdens de jaarlijkse vaccinatie aan je dierenarts om even de tanden van je paard na te kijken. 
 
De roze snuit van sommige (lichte) appaloosa’s kan erg gevoelig zijn voor de zon. Zorg ervoor dat je paard te allen tijde kan schuilen voor de zon en smeer zijn snuit eventueel in met speciale zonnecrème. 

 

Huisvesting

Wat de huisvesting van jouw appaloosa betreft, heb je meerdere keuzes. Eerst en vooral kan je ervoor kiezen om zelf een weide aan te kopen of te huren. Kies je hiervoor, dan moeten er natuurlijk heel wat zaken in orde gebracht worden voor de nieuwe bewoner aankomt. Ten eerste moet er een stevige, wind- en waterdichte (schuil)stal aanwezig zijn, waarin het paard kan schuilen bij slecht weer. Deze moet bedekt zijn met een schone, droge bodembedekking zoals vlaslemen, houtkrullen of stro. Ten tweede moet je weide goed en veilig omheind zijn zodat je paard niet zomaar kan ontsnappen. Je kan hierbij kiezen voor schrikdraad, maar ook een voldoende hoge houten omheining (of een combinatie van beide) is mogelijk. Tot slot voorzie je een voeder- en drinkbak in de stal en een drinkbak op de weide. Paarden drinken veel en moeten heel de dag door toegang hebben tot schoon water. Je kan besluiten een automatisch drinksysteem te installeren, zodat de dieren steeds vers drinkwater hebben. 
meerdere appaloosa paarden
Appaloosa’s zijn kuddedieren en hebben het gezelschap van andere paarden nodig

Gezondheid en levensverwachting – voor welke kwaaltjes en ziektes is de appaloosa vatbaar?

De appaloosa is een sterk paardenras en wordt zo’n 30 jaar oud. Ze hebben over het algemeen weinig last van gezondheidsproblemen, maar zijn toch gevoelig voor enkele specifieke aandoeningen:
   
  • Nachtblindheid: genetische aandoening waarbij het paard zo goed als blind wordt in het donker. Bij dit oogprobleem is de overdracht van prikkels uit het oog naar de hersenen verstoord. Paarden met deze aandoening hebben geen pijn, waardoor de ziekte vaak onopgemerkt blijft. Heeft je paard last van nachtblindheid, dan kan je het hem comfortabeler maken door bijvoorbeeld een lichtje in de stal op te hangen en geen spullen te laten rondslingeren waarover hij kan struikelen of zich aan kan stoten. 
 
  • Uveïtis (maanblindheid): een terugkerende, pijnlijke ontsteking van het paardenoog, meer bepaald van de uvea. Wordt er niet op tijd ingegrepen, dan kan er blijvend littekenweefsel ontstaat tussen de lens en de iris. Bijgevolg zal de pupil bij afwezigheid van licht niet meer kunnen vergroten en zal het paard slechtziend worden. Heeft je paard regelmatig last van uveïtis, dan kan je best een implantaat met ontstekingsremmers in het oog laten plaatsen. In het ergste geval kan het zelfs noodzakelijk zijn het paardenoog te verwijderen.
 
  

Waarop moet je letten bij het kiezen van een appaloosa?

Ben je helemaal verliefd geworden op deze dalmatiër-lookalike? Mooi! Voor je beslist op zoek te gaan naar een appaloosa, is het verstandig even deze checklist door te nemen:
 
  • Ben je er 100% zeker van dat je een eigen paard wilt kopen? Paarden kosten namelijk veel tijd én geld, dus is het belangrijk goed over deze beslissing na te denken. Bovendien moet er steeds iemand het dier verzorgen, ook wanneer je op vakantie gaat. Nog steeds overtuigd? Dan is het tijd om na te denken over waar je jouw toekomstige paard zal huisvesten.
 
  • Heb je geen eigen weide, dan kan je er ook voor kiezen je paard in een manege of pensionstal te stallen. Dit komt natuurlijk met een serieus prijskaartje, maar je hoeft je zelf geen zorgen te maken over de inrichting van de stallen en/of weide. Bovendien heb je vaak ook de mogelijkheid om gebruik te maken van een (indoor) paddock waarin je kan trainen. Ben je van plan je paard in een van deze accommodaties onder te brengen, dan is het belangrijk goede afspraken te maken. Moet je zelf iedere dag je paard komen voederen of hebben ze hier personeel voor? Zal je zelf je stal moeten uitmesten, of wordt hiervoor gezorgd? Heb je wel een eigen weide, dan is het noodzakelijk om zelf voor een ander paardenvriendje te zorgen. Paarden zijn kuddedieren en zijn dus niet graag alleen. Kleine pony’s zoals de shetlandpony zijn ideaal als gezelschapsdier, maar andere (oudere) paarden kunnen zeker en vast ook! 
 
  • Paarden zijn allesbehalve geschikt om 24/7 in een stal te zitten. Zorg er dus voor dat jouw beste vriend het grootste deel van de dag (en liefst zelfs dag en nacht) vrij kan rondlopen op een weide of in een paddock. Dat komt zowel zijn fysieke als mentale gezondheid alleen maar ten goede.
 
  • Nu alles in gereedheid is gebracht om jouw nieuwe paard te ontvangen, is het tijd om een goede verkoper te vinden. De appaloosa is een populair paardenras en kan je op verschillende plaatsen vinden: op gespecialiseerde verkoopsites, bij particulieren, bij fokkers… Keuze genoeg! Ga je op bezoek bij een van de verkopers, dan is het geen slecht idee om een andere, ervaren paardeneigenaar mee te nemen. Hij of zij heeft een geoefend oog en kan jou helpen bij het vinden van een geschikt paard zonder zijn emoties te laten spreken. Ben je van plan om ook op je appaloosa te gaan rijden? Doe dan zeker en vast even een proefritje! Enkel zo kom je te weten of jullie een goede match zijn. Tip: ga ook even naar buiten, het bos in of de straat op. Zo zie je meteen hoe het paard reageert op onverwachte bewegingen en geluiden. 
 
  • Heb je jouw droompaard gevonden, controleer dan even of hij zowel klinisch als röntgenologisch gekeurd is. Zo niet, dan laat je dit best nog door een dierenarts doen voor je het dier effectief koopt. Op die manier kom je later zeker niet voor onaangename verrassingen te staan.
appaloosa hengst
Ook de appaloosa moet dagelijks even op de weide kunnen

Nog meer opvallend mooie paardenrassen

  • Shire: ze zijn nog net iets anders dan de kleine stipjes van de appaloosa, maar ook de shire heeft vrijwel altijd heel wat witte aftekeningen op zijn lichaam. Dit grote, forse paard is ideaal om voor de koets te spannen en ontspannen wandelingen te maken. 
 
  • Arabisch paard: deze edele paarden hebben een pittig maar moedig karakter en hebben een gigantisch uithoudingsvermogen. 
 
  • Andalusiër: De Andalusiër of PRE is een prachtig gespierd paard met een loyaal karakter. Voor de dressuursport is dit ras waarschijnlijk net iets beter geschikt dan de appaloosa, die het dan weer beter doet in de westernsport.
 
 

Deel dit artikel

Aanbevolen artikelen