Beestig

Waarom castratie verplicht is

Je kan je afvragen waar al die kittens vandaan komen, sinds het voor particulieren wettelijk verplicht is je poes of kater te laten castreren vóór de leeftijd van 5 maanden. En ook voor adoptie of verkoop moet een kat steriel gemaakt zijn. Die wet is er niet zomaar gekomen: door je kat niet te laten castreren, hou je namelijk het zwerfkattenprobleem mee in stand. Opvangorganisaties doen hun uiterste best om alle straatkatten te vangen, hen te laten castreren en – indien ze te verwilderd zijn voor een comfortabel leventje als (binnen)huiskat – terug in hun eigen territorium te plaatsen. Zo kan hun plekje niet ingenomen worden door een nieuwe kat. Speciale ‘voederouders’ zorgen er dan voor dat ze altijd toegang hebben tot drinkwater, voeding en een beschut plekje. Een werk van lange adem … en met een stevig prijskaartje voor de vzw’s in kwestie! 
 
Zorg dus dat jouw huistijger – zoals de wet voorschrijft – gecastreerd is nog voor hij of zij geslachtsrijp is, dan kan een romantische ontmoeting met de straatkat uit de buurt alvast niet meer voor nageslacht zorgen. We kunnen er niet genoeg op hameren: laat je kat alsjeblieft castreren! Enkel zo kunnen we al die ongewenste nestjes voorkomen. Ben je een erkende fokker, dan geldt de verplichte castratie voor jouw raskatten uiteraard niet.

By the way, in de volksmond wordt vaak van ‘sterilisatie’ gesproken, maar in de praktijk worden de meeste katers en poezen gecastreerd. Dit betekent dat de teelballetjes of eierstokken verwijderd worden. Bij een sterilisatie worden de eileiders (bij de poes) en de zaadleiders (bij de kater) dichtgemaakt. In dat laatste geval zullen de hormonen blijven opspelen, met krolsheid en sproeigedrag tot gevolg.
 

 
Wat als … je ongewild toch met een nestje kittens zit?

Natuurlijk is niet iedereen die een nestje kittens afstaat aan een asiel hiervoor zelf verantwoordelijk geweest. Zo heb je misschien al enige tijd een zwerfkat in je tuin, die niet bij jou binnenkomt, maar die je wel van eten en drinken voorziet. Plots ontdek je dan dat poeslief onder een struik of achter het tuinhuis een legertje nakomelingen op de wereld heeft gezet ... Of misschien vind je wel een doos met enkele pasgeboren hummeltjes die zijn achtergelaten langs de kant van de weg of op een verlaten parkeerterrein – dat gebeurt helaas nog steeds veel te vaak.

In dat laatste geval moet je weten dat een moederpoes haar kroost nooit zomaar in de steek zou laten. Voor je het nestje dus goedbedoeld gaat ‘redden’ en naar de dierenarts of een asiel brengt, is het heel belangrijk dat je probeert te achterhalen of de moeder nog ergens in de buurt rondloopt. Zij kan haar jonkies immers de beste zorg geven die ze nodig hebben om te overleven. Misschien is ze gewoon even eten gaan zoeken? 
 

• Kittens die er weldoorvoed, droog en proper uitzien en rustig liggen te slapen, hebben vermoedelijk hun mama in de buurt. Hou het nestje en de omgeving dus eerst een tijdje in de gaten – vanop afstand, zodat je de moederpoes niet afschrikt – voor je actie onderneemt. Om te voorkomen dat deze kittens het zwerfkattenprobleem nog groter maken, kan je wel best de hulp van een asiel of opvangorganisatie inschakelen om zowel de mama als de kittens te komen wegvangen.
   
• Zien de kittens er echter nat en verwaarloosd uit, voelen ze koud aan, blijven ze non-stop piepen of liggen ze niet allemaal bij elkaar? Dan hangt het leven van deze jonge katjes aan een zijden draadje ... Neem in dat geval zo snel mogelijk contact op met een dierenarts, asiel of opvangorganisatie, waar ze de specifieke zorg kunnen krijgen die ze nodig hebben. Geef hen zeker geen eten of melk: hoe goedbedoeld ook, voor heel jonge kittens kan dit fataal zijn. 

 
Het is heel belangrijk dat je nieuwe nestjes in de toekomst voorkomt. Daarom moeten de achtergebleven moederpoes én haar kittens zo snel mogelijk gecastreerd worden. Dat kan in principe zo’n zes weken na de bevalling, maar check dit altijd eerst even met je dierenarts.
 
Gaat het om een kat die jouw aanwezigheid in de buurt gewend is, dan kan je eerst proberen om haar zelf te vangen en naar de dierenarts te brengen. In dat geval draai je natuurlijk zelf op voor de kosten … Daarom is het wel belangrijk te weten dat veel gemeenten een zwerfkattenbeleid hebben, waarmee deze ingrepen bekostigd worden via het gemeentebestuur en het vangen van de zwerfkatten gebeurt met de hulp van vrijwilligers van een lokale zwerfkattenorganisatie. Sowieso kan je die beter inschakelen wanneer poeslief te veel wilde haren heeft en zich steevast uit de voeten maakt wanneer je dichterbij komt. Met een beetje geluk en wat lekkers loopt de kat dan netjes in hun vangkooi en kan ze alsnog gecastreerd en teruggeplaatst worden. Ze krijgen dan een knipje in hun oor om ze te herkennen.

Via welke kanalen mag je een nest kittens weggeven?

Heeft de zwerfkat in je tuin kleintjes gekregen of zit je toch zelf met een oepsnestje, weet dan dat er – met het oog op het dierenwelzijn – wettelijke regels voor het verhandelen of gratis weggeven van dieren bestaan. We sommen hieronder voor je op via welke kanalen je jouw kittens wel of niet mag aanbieden ter adoptie. 
 
 

Een erkend asiel of opvangorganisatie

De beste manier om ervoor te zorgen dat je katjes op een goede plek terechtkomen, die past bij hun noden én hun specifieke karaktertje, is door een dierenasiel of opvangorganisatie in te schakelen. Dat heeft niets dan voordelen: niet alleen weten de medewerkers perfect hoe ze voor jonge kittens moeten zorgen, ze nemen ook de socialisatie van de kleintjes op zich en zoeken heel gericht naar een adoptant die bij het katje past. 
 
Bij veel asielen is het bovendien de regel dat kittens per twee geadopteerd worden. Zo kunnen ze van elkaar de belangrijkste vaardigheden en levenslessen leren, die ze misschien nog niet (helemaal) van hun moeder meegekregen hebben. Hoe kattengek je ook bent, een mens kan op dat vlak nooit de plek van een soortgenootje innemen! En geef toe: het is toch heerlijk om altijd een vriendje in de buurt te hebben?
 
Ook erkende herplaatsingsorganisaties hebben de nodige ervaring en kennis van zaken om jouw kittens een mooie nieuwe start te garanderen.
 
 

Een advertentie in een dierenhandelszaak of in gespecialiseerde media

Hoewel het eigenlijk onmogelijk is dat je als niet-erkende fokker een nestje kittens aanbiedt – jouw verplicht gesteriliseerde kat kan immers geen jongen krijgen – is het wettelijk wél toegestaan om een zelfgemaakt postertje op te hangen bij een dierenwinkel in de buurt om er een nieuwe thuis voor te vinden. Let wel, dit mag enkel in erkende dierenhandelszaken en dan nog kan de winkel in kwestie jouw zoekertje weigeren. Soms kiezen zij er terecht voor om enkel aankondigingen van asielen of opvangcentra uit de buurt uit te hangen. Opgelet: je moet steeds het chipnummer van de katten vermelden in je advertentie.

Ook bestaan er gespecialiseerde tijdschriften en websites die zich richten op huisdiereneigenaars, en waar je bijvoorbeeld terecht kan als je een specifiek kattenras zoekt. Voor particulieren is het – mits vermelding van de chipnummers – wettelijk toegelaten om hier te adverteren met een eigen nestje kittens, al hangt dat wel af van de voorwaarden die de redactie hanteert. Zo kan je op www.kittentekoop.be en in de meeste toonaangevende dierenmagazines enkel kittens aanbieden die in het bezit zijn van een stamboom of in aanvraag zijn door een cattery die aangesloten is bij door hen erkende clubs in binnen- of buitenland. Voor advertenties van andere kittens en katten houden zij de deur gesloten, omdat ze niet willen aanmoedigen dat particulieren nog meer kattenleed veroorzaken.
 
 

Een erkende kattenkwekerij of cattery

Als particulier kan je natuurlijk niet bij een fokker gaan aankloppen om jouw huis-tuin-en-keuken-kittens aan een nieuwe thuis te helpen, maar een erkende kwekerij of cattery mag uiteraard zijn eigen katten te koop aanbieden. Die erkenning – met bijbehorend erkennings- of HK-nummer – krijgen ze van Dierenwelzijn Vlaanderen wanneer ze voldoen aan een hele rits voorwaarden, op vlak van voeding en verzorging van de dieren, de infrastructuur, de herkomst van de dieren, het aantal personeelsleden en de administratie. Alle voorwaarden kan je in detail raadplegen op deze website.
 
 

Via welke kanalen mag je géén nest kittens weggeven?

 

Een zoekertjessite

Het gebeurt helaas nog steeds regelmatig dat particulieren jonge kittens aanbieden via websites zoals 2dehands.be, wat niet toegestaan is. Alleen erkende kattenkwekers mogen adverteren op zoekertjessites. Je kan de regels voor het aanbieden van dieren steeds raadplegen op de infopagina van 2dehands.be. 
 
 

Een advertentiebord in een winkel of warenhuis

Aan de ingang van je supermarkt heb je vast al eens een prikbord zien hangen waarop buurtbewoners tweedehands spullen te koop aanbieden. Dit is echter niet de plek om met jouw nestje kittens te leuren, zelfs niet als je ze gratis weggeeft en er geen geld voor in de plaats wil. Een winkelmedewerker die dit toch toelaat, gaat in de fout en kan hiervoor beboet worden.

Sociale media zoals Facebook of Instagram

Je denkt misschien: op mijn Facebook-pagina zet ik toch wat ik wil? Maar niets is minder waar! Een nestje kittens te koop of ter adoptie aanbieden met een mooie foto en een leuk tekstje erbij? Als particulier is dit wettelijk niet toegestaan en jouw bericht zal dan ook verwijderd worden. Enkel erkende kwekers – zowel hobbykwekers als beroepskwekers – mogen met hun dieren adverteren via hun eigen Facebook- of Instagrampagina. Op Facebook-groepen en op Marketplace, de virtuele koopjeshoek van Facebook, is het echter voor iedereen verboden. 
 
Een algemene procedure om niet-erkende kwekers van sociale media te weren, bestaat jammer genoeg nog niet. Zie je een particulier een nestje kittens aanbieden op Facebook of Instagram? Dan raden we je aan hier individueel melding van te maken bij het socialemediaplatform in kwestie.
 
 

Wat moet een asiel of fokker in orde brengen voor hun katjes naar een nieuwe thuis mogen vertrekken?

Eerst en vooral moeten de katjes oud genoeg zijn. De minimumleeftijd waarop kittens bij hun moeder weggehaald mogen worden, ligt wettelijk gezien op twaalf weken. Er is echter veel discussie onder kattenliefhebbers: zijn de kittens na twaalf weken wel voldoende lichamelijk ontwikkeld en hebben ze alle sociale vaardigheden die ze nodig hebben in het leven wel al aangeleerd op die leeftijd? In de praktijk blijven de meeste kittens daarom vaak nog wat langer, tot zestien weken, bij de moederpoes.

Bovendien moeten de kittens, vooraleer ze het asiel of de cattery verlaten:
 

• voorzien zijn van een elektronische chip;
• geregistreerd zijn in de CatID-databank;
• gecastreerd zijn.

 
Natuurlijk zorgt een goede katteneigenaar er ook voor dat de kittens gezond naar hun nieuwe thuis vertrekken door ze correct te ontwormen en te vaccineren. De kosten voor deze ingrepen lopen best hoog op. Mocht je nog twijfelen om als particulier – tegen de wet in – een nestje kittens te houden, dan zal het prijskaartje je misschien wel overtuigen.
 
Opgelet: eens de katten van eigenaar gewisseld zijn, is het diens verantwoordelijkheid om de gegevens te wijzigen via de website van CatID en de katten op zijn of haar naam en adres te zetten. Je kan dit natuurlijk ook samen doen met de nieuwe eigenaar wanneer die de katjes komt ophalen – dit kan heel eenvoudig met de elektronische identiteitskaart. Idealiter raad je de nieuwe eigenaar van de kittens aan om zijn contactgegevens zichtbaar te maken, zodat niet enkel dierenartsen en asielen ze kunnen raadplegen. Zo vind je een verloren gelopen kat sneller terug!