Beestig

Wanneer ruien kippen? 

Van zodra zomer in herfst overvloeit, de dagen korten en de temperaturen zakken, begint de rui bij ons pluimvee. Zowel hennen als hanen verliezen hun oude verenkleed onder invloed van hormonen en maken maken plaats voor nieuw gevederte. Vlak voor de rui merk je misschien al op dat de eens zo schitterende pluimen van je kippen er wat doffer gaan uitzien. Hier en daar vind je waarschijnlijk al een verdwaalde veer terug, voor de rui ten volle uitbarst. 
  
Als eerste verdwijnen de donsveertjes en daarna de veren aan de kop en de hals. Vervolgens zijn rug en borst, flanken en vleugels, en uiteindelijk ook de staart aan de beurt. De rui kan er erg drastisch uitzien met kale plekken waar gelukkig al snel wat nieuw dons op begint te groeien.

Hoe lang duurt de ruiperiode van kippen? 

Niet alle kippen hebben evenveel last van de rui, in kippenmiddens spreekt men zelfs over een ‘harde’ en een ‘zachte’ rui. In het eerste geval ziet een kip er echt miserabel uit tijdens het wisselen van verenkleed: grote, kale plekken en bijna geen veer die overblijft. Maar er zijn ook heel wat kippen die een veel mildere rui rui doormaken: ze zien er hooguit wat slonzig uit. Hun staart heeft zijn pluimen grotendeels verloren, maar voor de rest valt de ‘schade’ goed mee. 

Het is ook niet zo dat alle kippen in je toom tegelijk in de rui gaan en dat de periode voor elke kip even lang duurt. De echte legkippen zijn meestal snelle ruiers, terwijl raskippen zoals de Wyandotte er meestal wat langer over doen. Oudere kippen (ontdek hier hoe oud kippen worden) hebben doorgaans meer tijd nodig om hun veren te wisselen dan jonge hennen. Grofweg duurt de rui vier tot acht weken, maar heb je een toom kippen van divers pluimage, dan kan je gemakkelijk een drietal maanden tussen de rondvliegende veren zitten.  
 
 

Waarom vervangen kippen hun veren? 

Doorheen een kippenleven krijgen pluimen het hard te verduren. Denk alleen al aan de weersinvloeden: dag in dag uit trotseren onze tuinvogels dapper zon, regen, wind en vrieskou. Daarnaast zijn er ook mechanische prikkels die de veren kunnen beschadigen, bijvoorbeeld wanneer kippen zich doorheen het struikgewas wurmen, tijdens het nemen van een stofbad, telkens wanneer ze in of uit het legnest springen enzovoort. In de zomer is het helemaal niet zo erg dat er hier en daar een pluim in minder goede vorm is, maar met de winter voor de deur trek je maar best je warmste kleren aan. Daarom ruien kippen in de herfst: ze bereiden zich voor op de kou. 
  
 

Andere redenen waarom kippen hun veren verliezen

• Wanneer je een haan hebt, verliezen hennen soms veren ter hoogte van het zadel. Sommige overijverige hanen trekken de veren van hun geliefde uit tot bloedens toe. 
   
• Ook wanneer een kip stress heeft, bijvoorbeeld wanneer er een roofdier in de buurt is, kan ze veren verliezen. Meestal zie je dan enkele kale plekken verschijnen, maar niet over het gehele lichaam zoals bij de rui.
   
• Na het broeden komen hennen van nature in de rui terecht, vooraleer ze terug aan de leg geraken. 
   
• Een zieke kip kan ook flink wat veren verliezen. Breng bij twijfel altijd een bezoek aan een gespecialiseerde dierenarts. 
   
   

Kippen leggen geen (of minder) eieren tijdens de rui

Tijdens het ruien steken kippen zoveel energie (en eiwitten) in het aanmaken van nieuwe veren, dat ze eventjes geen tijd en middelen hebben om ook nog een heleboel eieren te produceren. Na een jaar lang (bijna) dagelijks een ei aan te maken, vormt de rui voor hun voortplantingsorganen een goed moment om even helemaal tot rust te komen. 

Geef je kippen extra eiwitten tijdens de rui

Omdat er zoveel proteïnen of eiwitten nodig zijn om een gans nieuw verenkleed aan te maken, is het een goed idee om daarvan wat extra te voeren aan je ruiende kippen. Een kip weet overigens zelf perfect wat ze nodig heeft om deze intense periode door te komen: vindt ze onvoldoende eiwitten in haar voeder of omgeving, dan loop je het risico dat ze haar vriendinnen gaat pikken. 
 
Enkele goede bronnen van hoogwaardige eiwitten zijn: 
 

• Zonnebloempitten
   
• Levende of gedroogde meelwormen
   
• Kiemzaden (lees hier hoe je deze lekkernij zelf kan kweken) 
   
• Vlokreeftjes
   
• Erwten 

 
Let op: overdaad schaadt. Deze eiwitbommetjes mogen nooit meer dan zo’n 10% van het totaalvoer van je kippen uitmaken, want dan krijgen je gevederde dames te veel vet binnen. Geef het ook niet het ganse jaar door, of alleen als occasionele snack. Begin met het bijvoederen van eiwitten bij het verliezen van de eerste veren en stop er één tot twee weken na de rui mee. 
 
 

Nog meer dingen die je kan doen voor je ruiende kip

• Aaien en knuffelen laat je in deze periode beter achterwege. Nieuwe veren die ontluiken zijn vlijmscherp en je kan je kippen flink pijn doen wanneer je hen hanteert terwijl ze hun verenpak verversen. 
   
• Stel stresserende gebeurtenissen, zoals de introductie van nieuwe kippen of het verhuizen naar een ander hok, uit tot na de rui. 
   
• Hou een extra oogje in het zeil zodat je kan ingrijpen wanneer kippen toch aan elkaars veren beginnen te pikken. 
   
• Voeg wat extra vitamines toe aan het drinkwater van je kippen want ze zijn nu meer vatbaar voor ziektes.